Kula'da İnşası İstenen Bir Kiliseye Dair Osmanlı Arşivlerindeki Bazı Belgeler
Rüstem Bozer, Serkan Sunay
Anahtar Kelimeler: Kula, Kilise, Osmanlı Arşivi, Aziz Hiralambo
Özet
Osmanlı Arşivleri, tarih kadar sanat tarihi açısından da önemli belgeler barındırır. Arşivlerde inşa ve onarımlara dair kayıtların yanı sıra inşa edilmesi istenilen, ancak uygulamaya geçilmeyen faaliyetlere yönelik belgelere de rastlıyoruz. Bu örneklerden biri Kula'da inşası istenen kiliseye dair çizimler ve bununla ilgili yazışmalardır. 1893 yılında Patrikhane'nin müracaatıyla başlayan yazışmalarda bir kabristan içine " ... mevtaya dua okumaya mahsus", " ...yalnız mevta zuhurunda ayin-i ruhani icrası içün ... " bir kilise ve hademe binası inşası ile kabristan duvarlarının onarımı istenmiş, proje hazırlanmış, fakat uygulamaya geçememiştir. Bugünkü anlayıştan uzak olsa bile, çizimlerde plan, cephe ve örtü sistemi gösterilen, tek nefli ve kubbeli bir kilise tasarımı vardır. Belgelerde kiliseye ait ölçülerin arşın, zira gibi birimler kullanılarak belirtilmesi, plan ve cephelerde ölçek çizgisi kullanılması, binaların beden duvarlarının kırmızı veya siyah renkte taranması, bahçe için ayrılmış alanların turkuvaz renkte beneklenmesi dikkati çeken hususlardandır.