Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]

Selçuk Mülayim

Selçuk Mülayim

Anahtar Kelimeler: Kalenderhane Camii, İstanbul, Türkiye, Arkeoloji, Kazı, Mimari, Tarih

Kalenderhane in Istanbul,The Buildings, Their History, Architecture, and Décoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip ١on Zabern, Mainz 1977. IX-X : Préfacé, XI- XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios.

Yukarıda künyesini önerdiğimiz kitap, Türkiye'de yapılmış bir arkeolojik kazı ve mimari restorasyonu derli toplu anlatan bir monografidir. Farklı dönemlerde farklı kullanım amaçları do- layısı ile geçirdiği mimari değişiklikleri bünyesinde toplayan İstanbul'daki Kalenderhane Camisi, 1966 yılından 1978 yılına kadar yapılan çalışmalarla kimliği ortaya çıkarılan bir anıt eser olarak bu kitaba konu olmuştur.

İstanbul Teknik Üniversitesi ile Hanard Üniversitesi'nin işbirliği sonucu yürütülen çalışmalar Dumbarton Oaks Kurumu tarafından desteklenmiş, yapının içinde ve çevresinde yapılan arkeolojik kazı ve restorasyon, bu kurumlan temsil eden editörler tarafından yayına hazırlanmıştır. Cecil L. Striker ve Y. Doğan Kuban, her ikisi de mesleki birikimleri ve yayınlarıyla tanınmış bilim insanları olarak, hem projenin yürütülmesi hem de işlemlerin bir kitaba yansıtılarak belgelenmesinde üstün çaba göstermişlerdir. Ayrıca geniş bir uzman kadrosunun bilimsel ve teknik destekleri teşekküre değer bulunmuştur.

Söz konusu arkeolojik işlemin öyküsü daha önceki yıllarda dönendik raporlar halinde aynı yazarlar tarafından kaleme alınmış* sonuç olarak derlenen her türlü belge ve bilgi yeni bir kitapta bütünleştirilerek okuyucuya sunulmuştur.

Kitabın Giriş bölümü; projenin niteliği, araştırma ve kaynakların tarihçesi ile sözlükten oluşan alt başlıklarla ayrılmıştır. Glossary bölümünde, yapının yer aldığı çevre ve durum planındaki başlıca mimari unsurları tanımlanmaktadır.

İkinci Bölüm, Roma, Bizans, Latin İstilası ve Osmanlı dönemlerindeki tarihi topografyayı ele almakta, asıl yapı ve yakın çenesindeki mimari kalıntıların arazi üzerindeki konumları kültür tarihi çerçevesinde İncelenmektedir. Bu bölüm, daha sonraki mimari araştırmalarına ışık tutan bir kuramsal giriş niteliğindedir.

Üçüncü Bölüm, mimari konusuna ayrılmıştır. Burada kısa bir girişten sonra, Kalenderhâııe'nin farklı dönemlerde gösterdiği değişik kütle kompozisyonları ve plan şemaları belirlenmeye çalışılmıştır. Bundan sonraki alt başlıklarda; Valens Su Kemeri. Roma Hamamı, Kuzey Kilise, Berna Kilisesi. Asıl Kilise, Latin İstilası, Paleologoslar, Osmanlı Dönemi. Kuzeydoğu Koridoru, diakonikon, Narteksler ve Genel Sonuçlar ele alınmaktadır.

Dördüncü Bölüm, Mimari Plastik konusuna ayrılmıştır. Burada sütun başlıkları, kornişler ve döşeme levhaları gibi bezeyici unsurlar veya sunak ve ambon gibi iç mekan mobilya unsurları tanımlanmaktadır.

Birinci ve Beşinci Ön Raporlar sırasıyla şu şekilde yayınlanmıştır: Dumbarton Oaks Papers. s., 21 (1968), s., 267-271; s., 22 (1969), s., 185-193; s. 25 (1971), s., 251-258, s. 29 (1975).

Beşinci Bölüm: Mermer Kaplama ve Döşemelere ayrılmıştır.

Altıncı Bölüm: Mozaik ve Freskoları tanımlamakta; İsa, Meryem ve bitki süslemeleri tanım ve ikonografık yorumlarıyla İncelenmekte, tarihleme teklifleri yapılmaktadır.

Kitabın sonundaki 179 adet siyah-beyaz ve renkli fotoğrafta, kazı safhaları, binanın iç ve dış ayrıntı, mimari plastik parçalar ve resim programı yeterince zengin bir biçimde sergilenmektedir. Bundan sonraki kısımda, katlanmış büyük sayfalar halinde 38 adet çizimle yapının çeşidi kesit. plan ve rölöseleri serilmektedir. Metin içindeki 90 adet çeşitli plan ve duvar resimleri, kitabın görsel malzeme yönünden oldukça zengin bir anlatım tarzını benimsediğini göstermektedir.

Özet ve sonuç olarak; İstanbul'un oldukça işlek bir semti olan Vezneciler'de yürütülen arkeolojik bir işlem ve restorasyon çalışması zengin bir literatüre dönüşürken, böyle bir sürecin ayrıntılı bir rapor halinde yayınlanması benzeri projeler için ciddi bir örnek oluşturmaktadır. Yayının Türkçe'ye çevirilerek yayınlanması okuyucu kitlesini artıracak yararlı bir girişim olacaktır.

SELÇUK MÜLAYİM

* Birinci ve Beşinci Ön Raporlar sırasıyla şu şekilde yayınlanmıştır: Dumbarton Oaks Papers. s., 21 (1968), s., 267-271; s., 22 (1969), s., 185-193; s. 25 (1971), s., 251-258, s. 29 (1975), s. 306-318.

BibTex	@article{ belleten2490, author = {Selçuk Mülayim}, title = {Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]}, journal = {Belleten}, year = {1998}, volume = {62}, number = {}, pages = {933-934}, publisher = {Türk Tarih Kurumu} }
RIS	`TY - JOUR AU - Selçuk Mülayim PY - 1998 TI - Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı] SP - 933 EP - 934 JO - Belleten J2 - Belleten VL - 62 IS - PB - ER -`
EndNote	`%0 Journal Article %A Selçuk Mülayim %T Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı] %J Belleten %D 1998 %V 62 %N %P 933-934`
APA	Selçuk Mülayim (1998). Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]. Belleten, 62(), 933-934.
MLA	Selçuk Mülayim. "Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]" Belleten, vol. 62, no. , 1998, pp. 933-934.
Chicago	Selçuk Mülayim. "Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]" Belleten 62, no. (1998): 933-934.
AMA	Selçuk Mülayim. Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]. Belleten. 1998; 62(): 933-934.
Vancouver	Selçuk Mülayim. Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]. Belleten. 1998; 62(): 933-934.
ISNAD	Selçuk Mülayim. "Kalenderhane in Istanbul, The Buildings, Their History, Architecture, and Decoration, Final Reports on the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978, edited by Cecil L. Strikes and Y. Doğan Kuban, Verlag Phillip von Zabern, Mainz 1977. IX-X : Preface, XI-XV: List of Illustrations, 1-150: Chapters, 1-179: Paltes, 1-38: Folios. [Kitap Tanıtımı]". Belleten 62/ (1998): 933-934.

Kaynak Göster