Kaunos Demeter Kutsal Alanındaki Bothroslar
Mustafa Bulba
Anahtar Kelimeler: Kaunos, Bothros, Demeter, Thesmophoria, Kilise, Hydria, Terrakotta, Kandil
Özet
Kaunos Demeter Kutsal alanında yapılan ve halen sürdürülmekte olan çalışmalarda çok sayıda atık alanı ele geçirilmiştir. Bu atık alanları hem kutsal terasın içinde hem de onun dışındaki iki bölgede karşımıza çıkabilmektedir. Dışarıdaki atık alanlarından terasın kuzeyinde kalan ve 1970'li yılların başında kazılan, kaba işlenmiş taşlarla ve adeta küçük ve derin bir bina şeklinde oluşturulmuşken, batıdaki hemen teras duvarına bitişik olarak ve herhangi bir mimari kalıntıya sahip olmadan, tamamen kaya boşluklarının doldurulmasıyla oluşturulmuştur. Aynı şekilde kilise terasın içerisinde ve Kaunos'un en erken kilisesinin bulunduğu alanda da değişik atık alanları tespit edilmiştir. Bunlardan ikisi kilise duvarına bitişik ve küçük ölçekte olup, bir tanesi kayalık alandaki boşlukların kaba işlenmiş ve özensizce yapılmış mezar biçiminde şekillendirilmesiyle oluşturulmuş, diğeri ise ana kayanın üst kısmının kareye yakın bir şekilde kabaca oyulmasıyla meydana getirilmiştir. Ancak kilisenin altı tamamen ana kayadaki boşlukların doldurulmasıyla meydana getirilmiştir. Bunların tam olarak nerelerde depolandığı ve hangi kurallar içerisinde bu alanlara atıldığı henüz tespit edilememiştir. Ancak şu ana kadar tespit edilebildiği kadarıyla geç arkaik dönemden erken Hellenistik dönem içlerine kadar bu alanlar kullanılmıştır. İlginç bir şekilde bu buluntular karışık bir şekilde ele geçmektedir. Örneğin şu ana kadar az sayıdaki arkaik buluntulardan olan, büyükçe bir terrakota başı hemen üst kısımda ele geçmiştir. Aynı şekilde alanın Hıristiyanlık öncesi en geç kullanımın dönemine işaret eden erken Hellenistik buluntular alt kısımlarda ele geçebilmektedir. Bu nedenle bunların hangi dönem aralıklarında ve hangi düzende bu alanlara bırakıldıklarını söylemek güçtür. Arkaik ve Erken Hellenistik dönem buluntuları çok az olup özellikle geç klasik döneme ait eserler, yani İ.Ö. 4. yy'a tarihlendirilen eserler yoğunluktadır. Olgun ve geç Hellenistik dönem ile Roma dönemine tarihlendirebileceğimiz buluntular henüz ele geçmemiştir. Aynı şekilde bizans dönemine tarihlendirebileceğimiz buluntular da çok küçük ve az sayıda sırlı seramik kalıntısından ibarettir. Kaunos'un en erken kilisesinin bulunduğu bu alanın Hıristiyanlık döneminde kullanılmadığı, kilisenin yapım aşamasında yarım bırakıldığı düşünülmektedir. Ancak burası olasılıkla arkaik dönemden Hıristiyanlık dönemi içlerine kadar kutsallığını değişik yoğunlukta devam ettirmiş olmalıdır.