SHAi HARE; Struggle for Domination in the Middle East The Ottoman-Mamluk War, 1485-1491" EJ. Biill, Köln, Leiden New York, 1995.
Yazar tarafından anne ve babasına ithaf edilen eser "Ortadoğu'da Hakimiyet Mücadelesi, Osmanlı-Memlûk Savaşı 1485-1491" adlin taşımaktadır. Önsözünden anlaşıldığına göre Shai Har-El doktora öğrenimini ve çalışmasını, dünyaca ünlü tarihçimiz. Prof. Dr. Halil İnalcık'ın nezaretinde gerçekleştirmiştir. Basımı Hollanda'da yapılan bu eser normal ebatta ve 20+239 sayfadan ibarettir.
Eser, önsöz, giriş ve iki ana bölümden ve her bölüm dörder kısımdan meydana gelmektedir. Girişten önce bir transliterasyon alfabesi, resim ve tablolar listesi ile kısaltmalar yer almaktadır. Girişte Osmanlı-Memlûk İhtilâfının kaynakları ve kavramlar sistemli bir biçimde ele alınmıştır.
Birinci bölüm "Güneydoğu Anadolu'yu Ele Geçirme Mücadelesi" başlığını taşımaktadır. Bu ana başlık altında 1. Anadolu'da Memlûk Uc Politikası, 2. Erken Osmanlı-Memlûk Münasebetlerinde Uzlaşma ve Çatışma, 3. Karaman ve Dulkadir Beyliklerini Ele Geçirme Mücadelesi. 4. Savaşa Mukaddeme konulan ele alınmaktadır.
ikinci bölüme gelince, bu bölüm "Birinci Osmanlı Memlûk Savaş" başlığını taşımaktadır. Bu genel başlık altında da Şırasıyla 1. 14851487 tarihlerinde Osmanlılar'ın Çukurona'yı istilaları, 2. 148&1488 arasında diplomatik sahada mücadele, 3. 1488 tarihli Ağaçayırı Savaşı ve 4. 1489- 1491 tarihleri ihtiva eden savaşı sona ermesi konuları işlenmiştir.
Esere, 1491-1516 yılları arasında, çeyrek asırlık bir barış dönemini ele alan, bir değerlendirme ile som verilmektedir, ikinci Osmanlı Memlûk savaşının kaynaklan, Osmanlı tarihçisi Tursun Bey'e göre Osmanlı donanmasının tasviri, Osmanlı donanması ile ilgili olarak Venedik istihbarat raporu ve Osmanlı Memluk savaşı üzerine Datum Rhodi'nin raporu gibi dört tane zeyl ilave edilmiştir. Birinci ve ikinci elden kaynakların yer aldığı bir bibliyografya ile yer ve şahıs adlarını ihtira eden dizin ile eser bitirilmektedir.
Türkiye'de gerek Memlûklar, gerekse Osmanlı-Memlûk münasebetlerine dair araştırmaların henüz yeterli sayıda ve seviyede bulunmadığı düşünülecek olursa, tanıttığımız bu eserin söz konusu sahada önemli bir eksikliği gidereceğinde şüphe yoktur. Böyle kıymetli bir eseri ilim dünyasına kazandırdığı için sayın Shai Har-El'e teşekkür ediyor, bundan sonraki çalışmalarında da başarılar diliyorum.
MUSTAFA keskin