ISSN: 0041-4255
e-ISSN: 2791-6472

İlber Ortaylı

Anahtar Kelimeler: Mustafa Ali, Nushatü, Hüsrev Paşa Nüshası, Andreas Tietze

Andreas TIetze: Mustafa Ali's Counsel for Sultans of 1581 (Part I) Edisyon - Tercüme - Notlar, Öster. Akademie der Wissenschaften - Phil. Hist. Klasse, Denkschriften, 137 Bd, Veri, der öster. Akad. der Wiss. - Wien 1979, 188 s. LXXII levha. (B-8436).

Prof. Andreas Tietze Mustafa Ali’nin Kahire üzerindeki eserini daha önce neşretmişti. Bu sefer gene Ali’nin ünlü eseri Nushatü's-Selâtin'i-, İngilizce çevirisi, tıpkıbasım ve lûgatçesi ile neşretmiş bulunuyor. Gerek dil, gerekse Türkiye’nin toplumsal tarihi için büyük değeri olan bu kaynak eseri yayınlayarak Prof. Tietze Türk dili ve tarihi alanında önemli bir boşluğu doldurmuştur. Prof. Tietze eserin bütün nüshaları üzerinde mukayeseli olarak metni incelemiş, Hüsrev Paşa nüshasını (müellif için istinsah edilen) esas almıştır. Kahire, Fatih, Hazine, Nuruosmaniye, Yenicami, Revan nüshaları dışındaki nüshalar yararlı olmamıştır.

II inci cilt ve 10. bölümde toplanacak olan Nushalü’s-Selâtin’in neşrinde, Mukaddimede, Osmanlı Padişahlarının meziyet ve nitelikleri, Birinci bölümde, sultanlara lazım olan hususlar, İkinci bölümde, bazı kanunsuz olay ve karışıklıklar ve bunların nedenleri üzerinde duruluyor. II nci cildin III ve IV üncü bölümlerinde devlete zarar veren bazı olaylar ve son bölümde Mustafa Ali’nin hayatı ve bazı eleştirileri yer alıyor.

Gerek klasik doğu devletlerinde ve Osmanlılarda görülen Nasihatname geleneğinin iyi bir örneği olması, gerekse 16 ncı yüzyıl Osmanlı toplumunun ve kurumlarının durumu üzerindeki ilginç tasvirleri dolayısıyla Mustafa Ali'nin bu eseri Osmanlı tarihçiliğinin başvuru kaynaklarından biridir ve Prof. A. Tietze eseri araştırmacıların yararına sunmuştur.