ISSN: 0041-4255
e-ISSN: 2791-6472

Songül Şenlik

Doğuş Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu, İstanbul/TÜRKİYE https://ror.org/0272rjm42

Anahtar Kelimeler: Duâgûy, maaşlı duacı, zevâid-horan, manastır, imarethane, sosyal yardım.

Özet

Bu makale, XVI ve XVII. yüzyıllarda Osmanlı Devleti ve İngiltere’de istihdam edilmiş olan ücretli duacılar arasında temel bir karşılaştırmaya odaklanmaktadır. Tarih boyunca, tüm toplumlarda dua etme görevini üstlenmiş din adamları vardı. İngiliz ve Osmanlı ücretli duacıları ise kendilerine ayrılmış geliri sağlayanların ruhları için duâ etmekle yükümlüydü. Bu insanlar çoğunlukla devlet tarafından korunmaya ve bakılmaya ihtiyaç duyan, destek ve yardıma muhtaç kişilerdi. Ücretli duacılar ile ilgili yapılmış çalışmalardan ve Osmanlı arşivindeki belgelerden yaralanarak hazırlanan makalede, iki farklı ülkenin ücretli duacılarının benzerlik ve farklılıkları tespit edilmeye çalışılmaktadır. Makale, benzerliklerin din ve sosyal yaşantının gerekliliklerine göre, farklılıkların ise dönemin ekonomik ve kültürel koşullarına göre şekillendiğini savunmaktadır. Duacılar hakkında kısa bir girişle bilgi verildikten sonra duâ edip maaş alan ya da bir sebeple gelir sahibi olup bunun neticesinde devlete, hükümdara ve geliri sağlayana duâ eden zümrenin çalışma şartları, nitelikleri, sorumlulukları ve gelirlerine dikkat çekilmektedir. Konunun henüz detaylı bir şekilde çalışılmaması ve her iki devletin de söz konusu duâcıları hakkında ayrıntılı yayınların olmaması sebebiyle makale bir deneme niteliğindedir.