Kırsal Bir Yapı Kurgusu Olarak Arı Evleri: Konya Örnekleri

Özet

Arıcılık kültürünün tarihsel ve coğrafi sürekliliği içinde, kovanların depolanması ve arıların kullanması için kırsal bir yapı tipolojisi gelişmiştir. Arı kovanı olarak bilinen ve arıların bal üretmek için kullandıkları birimlerin depolandığı barınaklar olan arı evleri, kırsal bağlamın yapı yapma dinamikleriyle uyumlu, çevre estetiği içinde bir kimlik öğesi oluşturan ve peyzaj içinde görünürlüğe ve özgün siluete sahip küçük ölçekli yapılardır. Bu yapıların mimarisi, malzeme, yapı mantığı ve mimari tasarım açısından farklılık gösterir; bu anlamda bu yapılar tektonik nitelikleri ile tipolojik bir çerçevede incelenebilir. Bu çalışma, arı evini kırsal bir mimari yapı tipi olarak ele almakta, örneklemekte ve bu yapı türünün konstrüksiyon kurgusunu ve yapısal mantığını “tektonik” ve “sözdizimi” kavramları üzerinden okuyarak tipolojik bilgiyi anlamlandırmaktır. Tartışmayı örneklendirmek için, Konya ili sınırları içindeki kırsal alanlarda yapılan saha araştırmalarında tespit edilen ve belgelenen bir grup arı evi bağlam olarak kullanılmış, belgelenen örnekler yapım tekniklerine göre sınıflandırılarak tipoloji oluşturulmuştur. Karşılaştırma amacıyla tipolojinin altlığını oluşturan Antalya örneklerinden kısaca bahsedilmiştir.