Lejyon Başhekimi L. Hortensius Paulinus’un Onurlandırılması
Abdurrahman Uzunaslan
Anahtar Kelimeler: Antiocheia ad Pisidiam, L. Hortensius Paulinus, IV Flavia Felix lejyonu, II Italica lejyonu, Archiatros/Başhekim, Asklepius
Özet
Antiocheia kent sınırları içerisinde 2011 yılında ele geçen ve yaklaşık M. S. 3. yy. başlarına tarihleyebileceğimiz yeni bir yazıtta, emekliliğinin ardından kente yerleştiği düşünülen legio Başhekimi L. Hortensius Paulinus onurlandırmıştır. Onurlandırılan kişinin, kent için oldukça önemli sayılabilecek kamu hizmetlerini başarıyla yürüttüğü anlaşılmaktadır. Legio IIII Flavia Felix ve Legio II Italica'da görev yaptığı anlaşılan şahsın, Doğu'ya hangi legio ve görevle geldiği belli değildir. Söz konusu nedenler arasında, M. S. 2. yüzyılın sonlarına doğru yeniden alevlenen Roma-Parth savaşları ve Septimius Severus'un, Pescennius Niger'e karşı giriştiği iktidar mücadelesi gösterilebilir. Özellikle iç savaşlarda Tuna havzası ve Balkan Yarımadası'nda konuşlanmış legioların çoğu açıkça Septimius Severus tarafını tutmuşlardı. Bunlar arasında Legio IV Flavia Felix ve Legio II Italica'da yer almaktaydı. Yazıttaki sıralama ve içerik, L. Hortensius Paulinus'un Doğu'ya iç savaşlar yüzünden ve büyük ihtimalle Legio II Italica ile birlikte geldiğine işaret etmektedir. Bu durumda L. Hortensius Paulinus Doğu'ya en erken M. S. 193/4 yılından itibaren gelmiş olmalıdır. Marcus Aurelius tarafından kurulan Legio II Italica'nın, tamamıyla İtalya'nın kuzey bölgelerinden toplanan askerlerden oluşması, onun aile kökenlerinin Kuzey İtalya olduğuna güçlü bir kanıt oluşturmaktadır. Belgeyi enteresan kılan diğer bir nokta, yazıtta bahsedilen legio adlarına (IV Flavia Felix ve II Italica), Antiocheia kent sınırları içerisinde ilk kez rastlamış olunmasıdır. Yeni yazıt bir yandan kentte şu ana kadar adları bilinmeyen iki yeni legiona mensup görevlilerin varlığını ortaya koymakta, diğer yandan Byrne-Labarre tarafından 2006 yılında yayımlanan ve C. Flavonius Paullinus Lollianus'a ilişkin yazıttaki tartışmalı noktayı aydınlatmaktadır. Son olarak kentte bulunan yeni belgeler, M.S. 2. yy. sonlarına doğru Doğu'daki iç savaşlara veya Parth seferine katılan hizmet süreleri dolmuş Legio II Italica mensuplarının Antiocheia'ya yerleştirilmiş olabileceğini de göstermektedir.