Prof. Dr. Hüseyin Gazi Yurdaydın'ın Hayatı ve Çalışmaları

Hüseyin G. Yurdaydın, 10 Temmuz I923'te Eskişehir ili Seyitgazi İlçesinin Akin köyünde doğdu, o sırada köyünde ancak üç sınıflı bir ilkokul bulunmakta idi. Burayı I932'de bitirdi. Bir yıl aradan sonra kendi köyünün yakınında bulunan Kırka nahiyesinde beş sınıflı Bölge Yatılı ilkokulu açılmış bulunduğundan, bu okulun dördüncü Sınıfına kaydolarak 1935 yılında burayı bitirdi. Daha sonra, dedesi yerindeki büyük amcasının teşvikiyle Eskişehir'e giderek Eskişehir (Atatürk) Lisesi'nin orta kısmını I938'de ta- marnladı. Lise öğrenimini ise. Milli Eğitim Bakanlığı hesabına İstanbul Erkek Muallim Mektebi'nde yatılı olarak I941'de tamamladı. Bu sırada bir yıl Kars ili merkez Gazi ilkokulu'nda öğretmenlik yapan Yurdaydın, açılan sınavları kazanarak 1942-43 ders yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Tarih-Coğrafya Bölümü'ne girdi, 1944'te buradan mezun oldu ve Milli Eğitim Bakanlığınca Malatya Akçadağ Köy Enstitüsüne Tarih-Coğrafya öğretmeni olarak tayin edildi. Ancak ayni senenin Ekim ayında Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun bir kararından yararlanarak Ankara üniversitesi Dil ve Tarih -Coğrafya Fakültesi'nin Tarih Bölümü'nün üçüncü sınıfına kaydoldu. Fakat Hüseyin G. Yurdaydın'ı burada bir sürpriz bekliyordu.

Fakülte'deki ilk yılını başarı ile tamamlayan ve tarihçiliğin ilk heyecan ve hevesi ile yaz tatilinden faydalanarak İstanbul'a Başbakanlık Osmanlı Arşivine araştırmalar yapmak üzere giren Yurdaydın'a Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanı'nın İmzasını taşıyan resmi bir mektup ulaştı. Mektupta kendisinin Milli Eğitim Bakanlığı'na mecburi hizmetle yükümlü bir öğretmen olduğu ve bu hizmeti tamamlandıkça Fakülte'ye kayıt hakkinin bulunmadığı, kayıt işleminin sehven yapılmış olduğu belirtilerek. Fakülte ile İlişkisinin kesildiği ifade ediliyordu. Bunun üzerine derhal Ankara'ya dönen Yurdaydın, Fakülte'ye tekrar devam edebilmek, tabiatıyla bunun İçin de kaydını tazeletebilmek için büyük sıkıntılara göğüs germek mecburiyetinde kaldı. Gerçekten de güçlüklerle dolu bir yılın sonunda, Haziran 1946'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tarih Bölümü bitmişti. Ancak aynı sıkıntılar bu defa da lisansüstü eğitim söz konusu olduğunda karşısına dikildi. 1946 yılında Üniversite özerkliğe kavuşmuş olduğu için, daha önceki sıkıntıları bilen Fakülte yönetimi, Millî Eğitim Bakanlığı izin vermedikçe, Yurdaydın’ın ne dışarıdan burslu olarak doktora yapmasına ve ne de Fakülte'ye asistan olarak kabul edilmesine müsaade etmiyordu. Bir yıla yakın süren bir uğraş döneminden sonra Yurdaydın, ancak burssuz olarak Fakülte dışından doktora öğrenciliğine başlayabildi. Bu sırada İnönü (Türk) Ansiklopedisi bürosunda bir yıl süre ile musahhihlik yaptı. Ancak bu defa da askerlik problemi ile karşı karşıya geldi. Kasım 1947-48 arasında vatanî hizmetini yedek subay olarak, okul dönemi sonrasında İngilizce sınavında başarılı olması dolayısıyla Ankara Etlik'te Muhabere Deposu'nda Tercüman olarak tamamladı. Terhisinden sonra 1948-49 ders yılında doktora çalışmalarına muntazaman devam edebilmek arzusuyla durumuna uygun bir iş arayan Yurdaydın, bütün bu uğraşları sırasında kendisine daima yardımcı olmuş olan hocası Prof. Dr. Şinasi Altundağ'ın Türk Eğitim Derneği Ankara Koleji'nin Lise kısmında öğretmenlik yapan eşi Fikret Hanım'ın hastalanması üzerine, burada Tarih öğretmenliğine başladı. Bu arada bir süre bir lisede Matematik dersleri de veren Yuraydın bir taraftan da Millî Eğitim Bakanlığı'nın önüne çıkardığı sayısız engelleri aşmak için mücadelesine detant etti.

İşte bu sırada aynı bakanlıktan müşfik bir el kendisine uzandı. Millî Eğitim Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürü Aziz Berker, yakın ilgisinin bir sonucu olarak Yuraydın'ı, Bursa Genel Kitaplığı'na Mayıs 1949'da, özellikle de buradaki yazmaların tasnifinde çalışmak üzere uzman/memur olarak tayin etti. Bu görevi sırasında Kasım 1949'da açılan Devlet Yabancı Dil sı- natında başarı göstererek bir üst dereceye yükseltildiğinde, Bakanlık çevreleri bu başarıyı biraz hayret, biraz da takdirle karşıladılar. Yurdaydın, Aralık 1949'da da, aynı yıl içerisinde açılmış bulunan ülkemizin ilk İlahiyat Fakültesi'nin asistanlık sınavlarında başarılı oldu. Nisan 1950'de Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'nde asistan olarak göreve başlayan Hüseyin G. Yurdaydın, artık akademik çalışmalarına daha düzenli bir biçimde devam edebilme imkânını bulmuştu.

Hüseyin G. Yurdaydın, Kasım 1952'de Bostanin Süleynıannâmesi adlı tezi ile Tarih Doktoru oldu. Daha sonra çalışmalarına devam eden Yurdaydın, Kasım 1958'de Kanunî Devrinin Gayr-ı Matbû Kaynakları adlı tezi ile Tarih Doçent oldu. Biz burada doktora ile doçentlik arasındaki altı yılın kısa hikâyesini vermek istiyoruz. Böylece bir cimle ile anlatılan bu uzun sürenin ne gibi sıkıntıları içerebildiği daha iyi anlaşılmış olacaktır.

O sırada geçerli olan usullere gore Yuraydın, doktorasını tamamladığı Kasım 1952'den iki tam yıl sonra tezini tamamlayarak doçentliğe başarabilirdi. O da öyle yaptı. 1954 Kasımında doçentlik prosedürünü başlatmak üzere müracaat etti. Yurdaydın bu aşamada yabancı dil Sınavını verdi ise de, tezi kabul edilmediğinden bir sonraki dönemi (yılı) beklemesi gerekti. 1956 sonbaharında bu defa da deneme dersinden başarısız kabul edilmişti. Bu sonuçta Yuraydın'ın hem Gazi Eğitim Enstitüsü'nden ve hem de Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesinden hocası olan Prof. Dr. Akdes Nimet Kuratın rolü olduğu söylentisi yayılmıştı. Buna göre bu sırada M.Altay Koymen, profesörlüğünü engellediği düşüncesiyle Akdes Nimet Kurat'ın Purut Seferi adil eserini tenkit eden bir yazı yazmış, bu yazı da Yuraydın'ın tertip, tanzim ve tashihiyle görevli bulunduğu ilâhiyat Fakültesi Delgisinde yayınlamıştı. Akdes Nimet Kurat bu yazıdan Yurdaydın'ın kendisini önceden haberdar etmesi gerektiğini düşünüyor ve bunu yapmadığı İçin de ona olan kırgınlığını herkesin önünde ifade ediyordu. Deneme dergisindeki başarısızlıkta Akdes Nimet Kurat Bey'in bu tutumunun etkili olduğu söylentisi o sırada yayılmıştı. Nitekim bugün burada isimlerinden bahsettiğimiz bütün diğerleriyle birlikte kendisi de Allah'ın rahmetine kavuşmuş olan şair/ilahiyat Fakültesi Klasik Türkçe Dini Metinler hocası Rıfkı Mehil Meriç Bey bu olayla ilgili olarak şu beyitle tarih düşürmüştü:

Mısrâ-ı talrihini üçe taksim eyledim.
Sâl-i izmihlalini bulmak için aldim birin
Kirimi ithal edince çıkdı yek tarih tamam
Kimse etmez bir Tatarın bir Tatara ettiğin

(Tarih 1957. Burada Rıfkı Bey. Akdes Bey'in Yuraydın'ın Tatar asıllı olduğunu zannettiğini vurgulamak istiyor).

Ertesi yıl Yurdaydın doçent olunca bu defa da yeni bir dörtlükte doçentligine tarih düşüren Rıfkı Bey;

Dehalet eyledi Hüseyin-i mazluma
Kavuşmak istedi zira sürüra Yurdaydın.
Bu yıl etti dersinde tarh-ı kıvâm
Düçent olup erdi huzüra Yurdaydın (1958)

Hüseyin Gazi Yurdaydın Mart 1966'da Profesör oldu ve Temmuz 1990'da emekli oluncaya kadar Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'nde görev yaptı.

Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdaydın, tamamı Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'nde geçen kırk yılı aşkın akademik hayatı içerisinde, gerek fakültesinde ve gerekse üniversitesinde çok değişik İdarî ve ilmi faaliyetlerde bulunmuştur. Bunlar arasında; Fakülte Kurulu, Yönetim Kurulu üyelikleri, Bölüm Başkanlığı, Türk ve İslâm Sanatları Araştırma Merkezi Müdürlüğü, Üniversite Senatosu Üyeliği, İlâhiyat Fakültesi Dekanlığı (Kasım 1966-Kasım 1968) v.b. saymamız mümkündür.

Prof. Dr. Hüseyin G. Yundaydın, A. Ü. İlâhiyat Fakültesi'nde Türk-İslâm Tarihi, İslâm Kurumlan Tarihi, Paleografi- Epigrafi gibi dersler okuttu. İslâm Kurumlan Tarihi Kürsüsü'nü kurdu. Yurdaydın, kendi fakültesi dışında Konya ve Kayseri Yüksek İslâm Enstitüleri'nde, Diyarbakır Dicle Üniversitesi'nde dersler verdi. Ülkemizde başta Osmanlı Tarihi sahasında olmak üzere çok sayıda değerli ilim adamının yetişmesine değişik aşamalarda önemli katkılarda bulundu. Yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da çeşitli merkezlerde inceleme ve araştırmalarda bulundu, konferanslar verdi. Bunlar arasında hemen hatırlayabildiğimiz birkaçı şunlardır: 1953-54 ders yılında Araştırma Görevlisi olarak Kanada'nın Montreal şehrinde bulunan Mc. Gill Üniversitesi’ne bağlı İslâm Araştırmaları Enstitüsü'nde görev yaptı. 1959 yılında üç ay süre ile Viyana Millî Kütüphanesi'nin Türkçe Yazmalar Bölümü'nde araştırmalarda bulundu. 1961'de Ankara Üniversitesi'nin sağladığı imkânlarla bir yıl süreyle tekrar Viyana Milî Kütüphanesi'nde araştırmalar yaptı. 1964'te İngiliz Kültür Heyeti'nin sağladığı imkânlarla ikibuçuk ay süreyle Londra'da British Museum'un Türkçe Yazmalar Bölümü'nde araştırmalar yaptı. 1968 Aralığından itibaren üç ayı Londra'da British Museum'da, üç ayı da Paris Millî Kütüphanesi'nde olmak üzere altı ay süreyle araştırmalarda bulundu. 1971 yılında Dışişleri Bakanlığı'nca Malazgirt'in 900. yılı dolayısıyla Pakistan'a gitti ve burada konferanslar verdi. Nisan-Haziran 1981 arasında Madrit'te bulunan Yurdaydın burada, 30 Haziran-4 Temmuz 1981'de toplanan (Cuenca, İspanya) Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Dönemi IV. Kongresi’nin hazırlık çalışmalarını gerçekleştirdiği gibi, Madrit Millî Kütüphanesi'ndeki Türkçe yazmaların katalogunu hazırladı. 1987-88 ders yılında Roma'da bulunan Katolik Gregoriana Üniversitesi'nde bir yarıyıl misafir profesör olarak Türk-İslâm Tarihi dersleri verdi.

Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdaydın, 1983-1995 arasında Türk Tarih Kurumu Asli Üye'liğinde bulunmuş, bu sure içerisinde Yeniçağ Araştırma ve Uygulama Kolu Başkanlığını yapmıştır. Prof. Yuraydın aynı zamanda Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Derneği'nin Türkiye Milli Komitesi Başkanlığını yapmış olup, vefatına kadar da bu derneğin Uluslararası Komite üyesi olarak kalmıştır. Ayni şekilde Kasım I995'te Türk Tarih Kurumu Asli üyeliği sona eren Prof. Yurdaydın, 7 Aralık 1995'ten sonra Türk Tarih Kurumu Şeref üyesi olmuştur.

Prof. Dr. H.G. Yurdaydın yurt İÇİ ve yurt dışında, millî ve milletlerarası çok sayıda kongreye tebliğle katılmış, bunlar meslektaşları arasında büyük ilgi ile karşılanmışa. Şimdi kendisinin de yardımlarıyla düzenlediğimiz yayılarının bir listesini tatili sırası içerisinde vermek istiyoruz. Bununla birlikte kırk yılı aşan bir akademik hayatin değişik zamanlarında, muhtelif yerlerde yayınlanan çalışmaların tamamının burada bulunamayabileceğini de belirtmemiz yerinde olacaktır. Bu vesile ile üzerinde durulabilecek bir husus da. Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdaydın'ın yayınlarının uyandırdığı ilgi konusu- dur. Ben de bir öğrencisi olmakla daima öğündüğüm hocamın, şu veya bu çalışmasının uyandırdığı ilgiyi, onlara yapılan atıfları ve yazıları tanıtma yazılarının hiç değilse bir kısmını burada sıralayabilirim. Fakat böyle bir liste, yanında yetişenlerin bile, uzun yıllar önce profesörlük düzeyine ulaştığı muhterem hocamız İçin sanki tekrar bir "yayın ve atıflar dosyası" hazırlamak gibi olmaz mıydı?

Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdaydın, 26 Aralık I999'da Rabbine kavuştu ve Ankara'da Asri Mezarlığa defnedildi. Ruhun şadolsun hocam.

PROF. DR. HÜSEYİN GAZİ YURDAYDIN’IN YAYIMIANMIŞ KİTAP, MAKALE VE TEBLİĞLERİ

1947


1. Altın Ordu, Türk (İnönü) Ansiklopedisi.
2. Amasya, Türk(inönü) Ansiklopedisi.
3. Amasya Antlaşması, Türk (İnönü) Ansiklopedisi
4. Argesey Konuru. Türk (İnönü) Ansiklopedisi
5. Ziştovi Barış Antlaşması, Aylık Ansiklopedi.

1948

6. Nevşehirli Damat Ibrahim Paşa, Ayhk Ansiklopedi.

1950

7. Ferdinin Süleymân-ııâme'sinin Yeni Bir Nüshası, AÜDTCF Dergisi VIII. 1-2 (Mart-Haziran 1950), ss. 201-223.

1951

8. Farabi'nin Siyasi Nazariyeleri, Prof. H.K. Sherwani'den Tercüme AÜDTCF Dergisi. VIII.4(1951), ss., 441-458.

1952

9. Kitâb-1 Bahriye'nin TeliFt Meselesi, AÜDTCF Dergisi, X. 1-2 (1952) ss. 143-146.
10. Sigetvar-nâmeler, A.Ü. ilâhiyat Fakültesi Dergisi I. 2-3 (1952). ss. 124- 136.

1953

11. Prof. W.C. Smith, Modern Türkiye Dini Bir Reforma mi Gidiyor? AÜİF Dergisi II, 1 (1953). ss. 7374.
12. Prof. Syed Abdnl Latif, The Mind al-Kıırân Builds,AÜİF. Dergisi 11.1 (1953). ss. 112-117.

(Bu yazıların özet halindeki Almanca tercümeleri hakkında bak: Prof. Dr. G.Jaescltke. Die Welt des İslâm.Ill, 34, ss. 273274)

1954

13. Türk Sanatının Varlığını İnkâr Eden Batılı Sanat Tarihçileri, AÜİF. Delgisi III. 1-2 (I954)ss. 5558.
14. İslâm Resminin Menşeleri, AÜİF. Dergisi, III. 34 (1954), ss. 31-55.
15. E. Wellesz, Akbar's Religions Thought Reflected in Mogul Painting. AÜİF. Dergisi III. 1-2 (1954). ss. 106107 (Kitap tenkidi).
16. Bostan'in Süleymâıı-nâmesi, BelletenATX, 74 (Nisan 1955) ss. 137-

1955

17. Gazal i'ye Göre Nazari ve Tatbikî Siyaset, Prof. H.K. Shermanî'den tercüme, AÜİF. Dergisi, IV. 3-4 (1955). ss. 21-38.

1956

18. 18- Kemal Paşa-zâde'nin Tevârilı-i Âl-i Osman'ın Onuncu Cildi Hakkında, Vakıflar Dergisi, III (1956).
19. Al-Birûnî, Conımemoration Volüme, Vakıflar Dergisi, III (1956).
20. Din İlminde Tarih ve Fenomoloji, Prof. R. Pettazzoni’den tercüme, AÜİF. Dergisi, V. 1-4 (1956).ss. 189-191.
21. İslâmiyet'in İlk Devirlerinde Hükümet Müessesenin Tekâmülü, Prof. H. A. R. Gibb'ten tercüme, AÜİF. Dergisi, V. 1-4 (1956) ss. 198-205.

1957

22. Başlangıcından XIII. Yüzyıl Sonlarına Kadar Müslüman Minyatürü, Yıllık Araştırmalar Dergisi, 11(1957), ss. 181-192.
23. Doğu ve Batı Hikmetleri. E.W.F. Tomlin'den tercüme, AÜİF Dergisi, VI, 1-4 (1957), ss. 70-79.

1959

24. İslâm Düşüncesi ve Tarihdeki Yeri, Ankara 1959. (De Lacy O’Leary'nin Arabic Thought and its Place in History adlı kitabının Y. Kuduay ile birlikte tercümesi).
25. Prof. Y. Abadan-Prof.B. Savcı, Türkiye'de Anayasa Gelişmelerine Umumi Bir Bakış, AÜİF. Dergisi, VIII (1958-1959), (Kitap Tanıtma).
26. Matrakçı Nasüh, Hayatı Eserleri, İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi. I (1959). ss.l 11-122.

1960

27. Matrakçı Nasûh'un Süleymân-nâmesi, V. Türk Tarih Kongresi, Ankara 12-17 Nisan 1956. Kongreye Sunulan Tebliğler, ss.374-388. Ankara 1960.
28. Tabîb Ramazandı Yeni Bir Eseri, AÜİF Dergisi, VIII (1960), ss. 55- 60
29. Din Fenomolojisi, AUIF Dergisi, VIII (1960), ss. 51-54.
30. V.Minorsky.The Chester Beaty Library, a Catalogne of the Turkish Mannscripts and Miniatures, with an Introduction by the La te J.v.s. Wilkinson, Dublin 1958, Belleten, XXIV, 96 (Ekim 1960) SS.665668. (Kitap tarntma).

1961

31. Kanuninin Cülûsu ve ilk Seferleri, Ankara 1961. AÜİF Yayınlan (Bu kitap hakkrnda bkz.: Meredith Owens, Oriens, 17 (1964). P.221.
32. Türkiye'nin Dini Tarihine Umumi Bir Bakış, AÜİF. Dergisi IX (1961), ss.109-120.
33. Öğretmen Yetiştirme Meselesi, Eğitim Hareketleri, Sayı:77(Mayıs 1961).
34. Türk Düşüncesi, Karamanoğlu Mehmet Bey ve Yunus Emre, Eğitim Hareketleri, Sayı. 78 (Haziran 1961).

1962

35. Türkiye'nin Dini Tarihi ile ilgili Notlar: 1 üstü anî Risalesi, AÜİF. Dergisi X (1962),SS.71-78
36. Gazavatnâmelere Ek III, AÜİF. Dergisi, X (1962).ss. 167-174.
37. Bir Türk Minyatür Ekolü, E.J. Grube'nin Tebliğinin tercümesi. Milletlerarası Birinci Türk Sanatları Kongresi, Ankara 19-24 Ekim 1959, Kongreye Sunulan Tebliğler, ss.217-247, Ankara 1962.
38. VUI XII. Yüzyıllar Orta Asyasında Mimar,"Abideler, Y.Yaralov'un Tebliği'nin tercümesi. Milletlerarası Birinci Türk Sanatları Kongresi Ankara 19-26 Ekim 1959, Kongreye Sunulan Tebliğler, SS.4O14O7, Ankara 1962.

1963

39. Matrakçı Nasüh. Ankara 1963. AÜİF. Yayınlan 43. (Bu kitap Irak- kında bkz. F. Taeschner, Der İslâm, Band 40 (1965), ss.416417.).
40. Muradi ve Eserleri, Belleten, C.XXVII. Sayı 107 (Temmuz 1963). ss.453466.
41. Düşünce ve Kişilik Yoksunluğu, Eğitim Hareketleri, IX, 98- 100(Şubat-Nisan 1963).
42. Eleştirmede ölçü, Eğitim Hareketleri, IX.101-102 (1063).
43. Two New Illnminative Works of Matrako Nasılı. El Cotigresso interıiazioliale di Arte Turca, Venezia 2620 Settembre 10(53 pp. 133-136.

1964

44. 7’ıirk Dfişı’i nce Tarihi ile ilgili Bir Kaç Not, Ord. Prof. Sabri Şakir Ansay'a Ar mağan, ss. 49-58.
45. Ferdi, The Encyclopedia of İslam, New Edition.II.p.880.
46. Matrakçı Nasuh im Minyatiirlü iki Yeni Eseri, Belleten, XXVIII. 110(Nisan 1064).ss.220-233.

    1965

47. Matrakçı Nasuh'ıın Hayati ve Eserleri ile ilgili Yeni Bilgiler, Belleten, XXIV, 114 (Nisan lO65),ss.S2O-354.
48. Celâi-zâde Salih 'in Süleyman-nâmesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV.ss.l-12

1967

49. İslâm Medeniyeti, Radyo Konuşmaları, Ankara 1967, 1-3.
50. İslâm Medeniyetinin Batıya Tesiri, Radyo Konuşmaları, Ankara 1967, 46.

1971

51. İslâm Tarihi Dersleri, Ankara, 1971, AÜİF. Yayınlan 101.
52. İslam Düşüncesi ve Tarihdeki Yeri, 2. bs., Ankara 1971.
53. Some importan t Monuments of Seyitgazi Region, IV. eme Conges Interntional d'Aıt Ture, Aix-en-Proverce, 10-15 Septembre 1971.
54. Kâbıd, Encylopadiea of İslam, New edition.

1975

55. Yılbaşı, Noel ve Takvimler, Eğitim Hareketleri, C.2O, Sayı: 234-235 (Ocaknbat), SS.24.
56. An Ottoman Historian of the XVIth Century: Nasülı al Mati'âkî and his Beyân-1 Menâzil-İ Sefer-¡ Irâkeyn and its ikportance for some 'Irâkî cities, International Congress for History, Baghdad. 23-28 March 1973, published in Turcica, Re١٦ie d'Etudes Turques, VII (1975). pp. 179-187.
57. Notes on the Religious History of the Period of Suleyman the Magnificent (1520-1566), International Congress for History of Religions, Lancaster, England 15-22 August 1975. published in Pye and Me Kenzie (eds), History of Religions. Leicester. 1980.

1976

58. Nasûhü's-Silâhî (Matrakçı) Beyân-ı Menzil-i Sefer-i Irâkeyn-i Sultân Süleyman Han, Önsöz, Giriş, Çe١٦riyazı, Notlar ve Dizinler ile Tıpkıbasım Yayına Hazırlayan: H.G. Yurdaydın. Ankara 1976.
59. Matrakçı Nasûh'a Göre İstanbul-Budapeşte Arası Menzilleri, VIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara 11-15 Ekim 1976.

1977

60. Prof. Dr. AJ. l'oynbee, Turkey and Turkish Historians, Toynbee's Memorial, Baghdad. 1977. Published by Union of Arab Historians. AJ. Toynbee Presentation volume, pp. 26-31. Baghdad 1979.

1978

61. Kanunî Döneminin Ünlü Silahşor ve Bilim Adamı Matrakçı Nasuh, Silahlı Kuvvetler Dergisi, sayı 268 (Aralık 1978).ss. 58-73.
62. Dinler Tarihi. Doç. Dr. Mehmet Dağ ile Ankara 1978.

1979

63. Balkanlarda Türkçe Yer Adları, I١٢. Congres International des Etudes du Sud-Est European, Ankara 1979.

1981

64. Non-Muslims in Muslim Sociaties: The Historical View.Journal of the Institute of Muslim Minority Affairs, III/l. King Abdulaziz University, 1981, ss. 183-188.
65. Madrid Millî Kütüphanesinde Buhman Türkçe Yazmalar (Los Manuscritos Turcos en la Biblioteca Nacional de Madrid), Madrid, 1981.
66. Türk-íslám Kültürüne Giriş, Diyanet Dergisi. 1981 Yıllığı, Hicret Özel Sayısı, 249-283.

1982

67. İslâm Tarihi Dersleri, 2.baskı, Ankara 1982.

1983

68. 68 Devlet ve Din, Halifelik ve Laiklik, İlahiyat Fakültesi Dergisi, XXVI.s. 173-181.Ankara 1983.

    1984

69. Gens, Animaux, Osieaux et tradition Littéraire, Voria Turcica IV, Comité International d’Etudes Pre-Ottomanes et Ottomanes, VIth. Symposium, Cambridge Irstdthjuly 1984. pp.225-230.
70. MatrakctAlasti h, Akdeniz ve Karadeniz,"XV. Yüzyılın ikinci Yarışında Türkler, Akdeniz ve Karadeniz" konulu sempozyum, Ankara 17-18 Ekim 1984.

1985

71. İslam Devletlerinde Müslüman Olmayanların Durumu, İlahiyat Fakültesi Dergisi. XXVII, S.97-110, Ankara 1985.
72. XVIII. Yüzyıla ait İlginç Bir Mahkeme Hükmü, Belleten, XLVIII.sayi 189-190, s.257-270, Ankara 1985.

1986

73. Goodrich. Thomas D., Osmanli Amerika Araştırmaları: XVI.Yüzyıla Ait Tarih-,'Hind-İ Garbi Adil Eserin Kaynaklan ile ilgili Bir Araştırma. Belleten, Cilt XLIX, Sayı. 195 (Aralık 1985) 1986 yihnda yayımlanmıştır. SS.667691.

1987

74. Hezarfen Hüseyin Efendi Eserleri te Devlet Yönetimi ile ilgili Düşünceleri, Tarihte Türk Devletleri, Ankara, 1987, c.n, s.663670.

1988

75. Türkiye Tarihi, c.n (Osmanli Devleti: 1300-1600), Düşünce ve Bilim Tarih, s. 147-209, İstanbul 1988.
76. Türkiye Tarihi, c.m (Osmanli Devleti: 16001839),-Düşünce t'e Bilim Tarihi, s.249-317, İstanbul., 1988.

1994

77. Alaşehir Kadısı Veysi Efendi (I561-I628)'nin İlginç Bir Fetvası, VII. CIEPO Sempozyumuna Sunulan Bildiri, VII. CIEPO Sempozyumu Bildiriler, Avl. 1994,5.269-274.

1996

78. Importance of the Malazgirt Victory for the İslamic Countries, Erdem, C.IX, s. 25 Aydın Sayılı özel Sayısı !(Ankara Mayıs 1996), 443451.

1998

79. "İlahiyat (Dinbilim)", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Bilim "Sosyal Bilimler", Ankara, 1998, C.I1, 5.227-237.

1999

80. Mana ,'e Marifet Sahibi Bir Ostad: Matrakçı Nasuh, Sanat Dünyâmız, S.73 (İstanbul 1999),S.135139.
81. Osmanlılarda Felsefe, Mülkiye c.XXIII, s.218 (Ankara Eyhil-Ekim 1999), s.2145.
82. Seyitgazi Bölgesinin Bazı önemli Abideleri, İslâmî Araştırmalar, C.X1I, S. 34 (Ankara 1999), 5.243246.
83. Kanuni Sultan Süleyman Döneminin ünlü Silahşor, Bilim ve Sanat Adamı.Matrakçı Nasuh, Osmanlı, Ankara, 1999, C.VIII, 5.114-122.
84. Son Dönem Osmanlı Toplumsal ve iktisadi Gelişmeleri, VI. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, (Ankara 17-19 Kasım 1999), baskıda.

Şekil 1. Prof. Dr. Hüseyin Gazi YURDAYDIN (10.7.1923-26.12.1999)

Bu metin rahmetli hocamız hayatta iken onunla birlikte kaleme alınmış ve OTAM dergisinin 7. sayısında (s. 483-495) yayınlanmıştır. Bu defa küçük tadiller ye bazı eklerle iktifa edilmiştir.

Şekil ve Tablolar

Şekil 1. Prof. Dr. Hüseyin Gazi YURDAYDIN (10.7.1923-26.12.1999)