ISSN: 0041-4255
e-ISSN: 2791-6472

Çiviyazılı Hitit Tabletleri

Sedat Erkut

Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tarih Bölümü, Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Anahtar Kelimeler: Çivi yazısı, Hitit, Tablet, Kazı, Anadolu

Anadolu ve onun güneyinde hemen hepsi bilimsel kazılarda ele geçmiş, Hititlere ait tabletlere ilişkin bilgiler aşağıdaki çizelgede toplu olarak gösterilmiştir:

Buluntu yeri Eski adı İli Ülke Tablet Bib..
Boğazköy Hattı ısa Çorum Türkiye

± 28.000

1
Alaca Höyük Arinna Çorum Türkiye

1

2
Maşat - Höyük Tapıgga Amasya Türkiye

1 + 116

3
İnandık Hanhana Çankırı Türkiye

1

4
Kerkenes Dağı
Taşlık Höyük		 Daha?
Haitta ?

Yozgat

Türkiye

1

5
Tarsus Tarsa İçel Türkiye

1

6
Tel .Açana Alalah I latay Türkiye

1

7
Ras Şamra Ugarit Lazkiye Suriye

3

8
Meskene Emar Halep Suriye

?

9
Tel El Anıarna Ahetaton Minye Mısır

2

10
Ortaköy Sapinııııa Çorum Türkiye

± 3.000

11
Kuşaklı Höyük Saıissa Sivas Türkiye

±47

12
(Prizma tablet)

 

 

 Suriye?

1

13

Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi. Tarih Bölümü, Eskiçağ Tarihi Aııabilim Dalı öğretim üyesi.

Bibliyografya

  1. Keilschrift [Irkimden aus Boghazkoi (KUB) I - LX; Keilschrifttexte aus Boghazkoi (KBo) I-XXXVI; Ankara Arkeoloji Miizesi'nde Bulunan Boğazköy labletleri (ABoT) (1948); Bronz lablet (BT)(II. Otten, Die Bronzetafel ans Boğazköy, IX. Kazi Sonuçları Toplantısı(1988); StBoT Beiheft 1, (1988), Istanbul Arkeoloji Miizesi'nde Bulunan Boğazköylablederinden Seçme Meunier (IBoT),I. eilt (1944), II. cilt (1947v, III. eilt (1954), IV. eilt (1988); LLittite lexte in the Cuneiform Cltaracter in the British Museum (HT) (1920), London; Eragments (LL)hittites du Louvre, Memorial Atatürk, Etudes d'Archéologie et de Philologie Anatoliennes (FHL) (1982), s. 73-107; Eragments (¿L)hittitesde LLeneve (FHG), Revue dعنssyriologie et d'Archeologie orientale (RA) 45 (1951) s. 183-194, RA 46 (1952) s. 42-50 (son dort seriniti kaynağı belli degildit, olasılıkla Boğazköy'dür). Henüz yayınlanmamış Boğazköy kazılarında ele geçen tabletler Gortım Arkeoloji Miizesi'nde korunmaktadır.
  2. H.z. Koşay, Alaca Höyük Kazısı 1937-1939, s. 93 (Bn kısım H.G. Güterbock tarafından hazırlanmıştır.); ABoT, No. 64; !.. Rost, Die außerhalb von Boğazköy gefundenen hethitischen Briefe, ^iitteifnngen des Instituts für Qrientforschung (MIO) IV, (1956), s. 344 vd. (Alaca Hoyük'ün Hitit çağındaki adının Arinnaolduğuna dair bkz. Sedat Erknt, Hitit Çağının Önemli Kült Kenti Arinna'nm Yeri, Fs. s. Alp, 1992, s. 159-165. Ayrıca karşılaştırınız; M. Popko, Zippalanda, Text der Hethiter 21, 1994, s. 11 vd.).
  3. a - İlk Maşat Höyük tableti İçin bkz.: H.G. Gütei’bock, Ankara Üniversitesi, Dil ,'e Tarih - Coğrafya Fakültesi Dergisi, c. II (1944), s. 389 vd. (ABoT No. 63); I. Rost, Die außerhalb von Bogazkoy gefundenen hethitischen Bi'iefe, MIO IV (1956), s. 345 vd.
    4. b - 1975 yilinda bulunan tabletler İçin bkz.: s. Alp, Maşat Hoyük'te Keşfedilen Çivi Yazılı Hitit Tabletleri, VIII. T.T. Kongresi (1978), s. 165; Die Tontafelentdeckungen auf dem Maşat Höyük, BelletenXLIV, sayi: 173 (1980), s. 25 vd. (Bu belgenin hazırlanmasında yukarıda anılan son iki eserden yararlanılmıştır.); Maşat-Höyük İçin aynca bkz. Reallexikon der Assyriologie (RIA),cilt 7, s. 442-444 (1987-1990) (Maşat-Höyük maddesi); Floriegium Anatoicum(Fs. E. Larocehe), Remarjues sur la geopraphie de la région du haut Yeşillrmak d'apres les tablettes liittites de Maşat-Höyük, 1979, s. 29 vd.; Beitrage Altertumskunde Kleinasiens (Fs. K. Bitte,), Die Lage der liethitischen Kultstadt Karahnaim Lichte der Maşat - Texte, 1983, s. 43 vd.; son olarak bkz. Hethitische Keilschrifttafeln ans Maşat - Höyük, T.T.K. Yayınlan, VI. Dizi - Sa. 34, 1991, Ankara; Hethitische Briefe aus Maşat-Höyük, T.T.K. Yayınlan, VI. Dizi - Sa. 35, 1991, Ankara.
  4. K. Balkan, inandik'ta 1966 yihnda Bulunan Eski Hitit Çağına Ait Bir Bağış Belgesi, 1973, Ankara (İnandık'ın Hitit çağındaki adi için bkz. s. Alp, Hitit Kenti Hanhana nin Yeri, BelletenXLI, Sayı: 164 (1977), s. 649-652; Die Lage dei- hetliitisclien Kultstadt Hanhana, Fs. Elmar Edel, Bamberg, 1979, s. 13-16.).
  5. Fr. Cornelius, Zur lietliitisehen Landeskunde, Bibliotheca Orientalis (BiOr), Leiden, XXI (1964), s. 12. (Fr. Cornelius söz konusu tabletin Kerenez dağı yakınlarındaki Taşlık mevkiinde bulunduğunu belirtiyor. Aşağıda adresi verilen makalede Aşağı ve Yukarı Taşlık mevkilerinin bulunduğu anlaşılıyor, öte yandan Taşlık Höyük'ü de İçine alan bu dar bölge Kuşaklı Höyük'ün yaklaşık 2 km. kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Bkz. G.D. and M.E.F. Summers and K. Alııııet, The Regional Survey at Keikenes Dağ: An Interim Report on the Seasons of 1993 and 1994, Anatolian ¿tidies. Journal of the British Institute of Archaeology at Ankara (AS) XLV, London, (1995) s. 55; (Kerkenez Dağı Tun Hitit çağındaki adının Daha, Kuşaklı Höyük'un adının Zippalanda olabileceği lıakkıııda bkz. O.R. Gurney, Tile Hittite Names of Kerkenes Dağ and Kuşaklı Höyük, AS XLV, London, (1995) s. 69-71.
  6. A. Goetze, Cuneifoıııı Inscriptions from Tarsus, tournai of the American Oriental Society (لAOS), 59 (1939), s. 1 vd.; American Journal of Archaeology (AJA) 41 (1941), s. 280; K.K. Riemschneider, LSU: Die hethitischen I andschenkungsUrkunden, MIO VI (1958), s. 344 not 81 ve s. 375..; Tarsus = Tarsaeşitliği ve bibliyografya İçin bkz. j. Tischler-G. del Monte, Die Orts-ıınd Gewässernamender hethitischen Texte,RGTC 6 (1978), s. 408. Aynca bkz. M. Forlanini, ASVOA 4.3 (1986) Tav, XVI 4.
  7. DJ. Wiseman, The Alalakh Tablets,(1953) London, s. 62 vd. Nr. 124 ve Nr. 125, aynca Nr. 454 İçin bkz. o. Gurney, A Hittite Divination Text,s. 116 vd.; aynca Nr. 124 ve 125 İçin bkz. L. Rost, Die außerhalb von Boğazkoy gefundenen hethitischen Briefe, MIOIV (1956), s. 340 vd.
  8. E !.aroche, Textes de Ras Shamra en langue ilittite, Ugaritica V (1968), s. 769 vd.
  9. j. Margueron, Quatre campagnes de fouilles à Emar (1972-1974): Un bilan provisoire. Syria1.11 (1975), s. 69 vd.; D. Arnaud, Les Annales Archéologiques Arabes Syriennes XXV ( 1975), s 87-93.
  10. A. Goetze, Verstreute Boghazkoi-Texte (VBoT) 1-2 (1930), Marburg; 1-. Rost, Die außerhalb vou Bogazkoy gefundenen hethitschen Briefe, MIO, IV (1956), s. 328, 334 vd.
  11. A. Süel, Ortakoy'tn Hitit Çağındaki Adi, BelletenEIX, Sayi: 225 (1995), s. 271-283.
  12. A. Miller-Karpe, Untersuchungen in Kuşaklı 1992-94, Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft (MDOG) 127, (1995); G. Wilhelm, Die Tontafelfunde der 2. Ausgrabungskampagne 1994 in Kuşaklı, MDOG 127 (1995), s. 37; A. Müller-Karpe, Kuşaklı, Antike Welt, Sonderdruck 4 (1996), s. 312; A. Müller-Karpe, Untersuclrungeri in Kuşaklı 1995, MDOG 128, 1996; V. Haas I. Wegner, Die Orakelprotokolle aus Kuşaklı - Ein Überblick, MDOG 128, 1996; M. Giorgieri, Ein Text Ober Teinpelbedienstete aus Kuşaklı (Kul'32), MDOG 128 (1996).
  13. M. Salvini, Uira Eettera di Hattusili 7 Relativa alla Spedizione Contro IIAIIIUM, Studi Micenei ed Egeo-Anatolici (SMEA), XXXII (1994), s. 61-80, Pl. I-IV.

Şekil 1.

Şekil 2.

Şekil ve Tablolar

Şekil 1.
Şekil 2.