Yurdumuzdaki muhtelif kütüphanelerin elyazması eserler yönünden çok zengin olduklarını biliyoruz. Kültürel zenginliklerimiz içerisinde önemli yer tutan bu eserlerin korunması ve bizden sonraki nesillere intikali, ilgililer kadar hepimize de düşen birer görevdir. Fakat bu eserlerin korunması yanında önem taşıyan bir görev de, araştırmacıları n bunlardan faydalanması, yeni bilgiler edinirken geçmişin birikiminden azami ölçüde faydalanabilmeleridir. Bu ise elyazmalarının, -araştırmacıların tedkikine, uygun ortamlarda sunulması, belki de daha önce araştırmacıları bu eserlerin varlığından haberdar etmekle mümkün olabilir. İşte bu hedefe yönelik olarak muhtelif kütüphanelerdeki yazmaları tanı tan çalışmalar yapılmış ve yapılmaktadır. Bu tarz çalışmalar yorucu ve çoğu defa bir ekip meselesi olduğu halde, mutlak zorunluluktur. Burada tanıtmaya çalışacağımız Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesi Elyazması Eserler Kataloğu I adlı çalışma da bütün bu nedenlerle önem taşıyan, yorucu ve uzun bir mesainin meyvesidir. Bilindiği gibi ülkemizdeki, araştırma müesseseleriyle genel kütüphaneler yanında, muhtelif kuruluşların da yer yer çok zengin kütüphaneleri bulunabilmektedir. İşte Diyanet İşleri Başkanlığı'nı n Ankara'daki kütüphanesi bu kabilden, özellikle İslami konulardaki 60.00o'in üzerindeki eseri bünyesinde barındıRan önemli bir kütüphanedir. Bu kütüphanedeki eserlerin s000 kadarı elyazmasıdır. Bu rakamın önemli bir yekunu ifade ettiğine şüphe yoktur. Diyanet Işleri Başkanlığı Kütüphanesi Elyazması Eserler Kataloğu I, bu yekün içinden yaklaşık onda birini, 505 elyazmasını tanıtmış bulunmaktadır. Bu durum söz konusu çalışmanın, mutlu bir başlangıçta birlikte, geride zorlu bir etabı da birlikte işaretlendiğinin göstergesidir. Temennimiz müteakip ciltlerle başlanan işin başarıyla tamamlanmasıdır.
Diyanet Işleri Başkanlığı Kütüphanesi Elyazması Eserler Kataloğu l' de bu sahadaki geçerli kurallara riayet edilerek tanıtılan 505 eser, genelde muhtelif İslam ilimlerine aittir. Bunları şu şekilde göstermek mümkündür:
Mantık ve Felsefe (s. 1-5), Burada üç eser tanı ulmış bulunmaktadır. Islâm Dini Genel Konular (s. 7-16) 8 eser, Kur'an ve Kur'an İlimleri (s. 17-52) 45 eser, Tefsir (s. 53-138) 91 eser; Hadis ve Usul-i Hadis (s. 139-236) 106 eser; Akaid ve Ilm-i Kelâm (s. 237-251) ı 5 eser; Fıkıh ve Usul-i Fıkıh (s. 253-436) 209 eser; Mev'iza Ahlak ve Tasavvuf (s. 437-452) eser, Islâm Tarihi ve Siyer (s. 453-460) 6 eser; Arap Dilbilgisi Edebiyat (s. 461-47o) 8 eser bulunmaktadır.
Diyanet Işleri Başkanlığı Kütüphanesi Elyazması Eserler Kataloğu I adlı çalışma Kitap Isimleri. lndeksi (s. 471 -474) ile Yazar Isimleri Indeksi (s. 575-478) ile son bulmaktadır. Kitap tanıtımlarının yanında veya yer yer dipnotlar halinde verilen bilgilerle araştırmacılara ayrıca faydalı olunmaya çalışılmıştır. Bu önemli çalışma dolayısıyla Abdullah Ceyhan.' tebrik ederken, Diyanet İşleri Başkanlığı'nı da böyle bir esere yayınları arasında yer verdiği için takdirlerimizi sunarız. Geride kalan eserlerin tanı tılacağı diğer ciltleri beklediğimizi de ilave etmek isteriz. Bu vesileyle kataloğun yeni ciltlerinde bir Içindekiler sayfasının bulunmasını n, ayrıca metin içerisinde her sayfada o bölümün adının yer almasının isabetli olacağını ifade etmemiz yerinde olacaktır.
Bilindiği gibi Meşihat Makamı'na ait belge ve defterler ve Diyanet İşleri Başkanlığı'na bağlı İstanbul'daki Ser'iye Sicilleri Arşivi'nde bulunmaktadır. Kültür Tarihimiz açısından paha biçilmez bir hazine niteliğindeki bu malzemenin, modern arşivcilik metotlarına uygun olarak düzenlenerek daha kolay istifade edilir hale getirilmesi de, son yıllarda nitelikli personel açısından önemli mesafeler kat eden Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan beklenmektedir. Kanaatimizce bu konu biraz istek, biraz gayret ve takiple gerçekleştirilebilecek kadar kolaydır.
NESiMi YAZICI