ÂMEDÎ GALİB EFENDiNİN MURAHHASLIĞI ve PARİS'TEN GÖNDERDİĞİ SİFRELİ MEKTUPLAR

Özet

On sekizinci asır sonlarında siyasi hayata atılarak Türkiyede yetişen Devlet Adamları arasında iyi görüşü ve düşünüşü, cerbeze ve ihatası, ecnebi mehafilde yaptığı sempati ile yüksek bir mevki sahibi olan Mehmed Said Galib Efendi [Paşa] nin hayat ve icraatım burada uzun uzadıya yazacak değilim; kendisinin oldukça etraflı surette tercüme! halini 1925 te (Karesi Meşahiri) isimli eserimin ikinci cildinde neşretmiştim; bu makaleınde Galib Efendi'nin nasıl yetiştiğini kısaca anlattı ktan sonra anın Paris murahhaslığına âit şimdiye kadar neşredilmemiş olan bazı mühim vesikaları neşrediyorum ; Bu vesikalar, hazinei evrak dosyaları arasında bulunup Galib Efendinin Fransa siyasetiyle Fransız siyasilerine, Hariciye Nazırı Taleyran'a ve ozaman baş konsül olan Bonapart'a ve anınia görüşmelerine dair mühim malümatı ihtiva etmektedir. Galib Efendinin şifreli tahriratları, Fransanın şarkta ve bilhassa Osmanlılar üzerinde yaptıği tesiri, Fransanın oynadığı rolü ve Taleyranın kararsızlıgiyle âilaklığını, Bonapartın vaziyetini ve hülâsa o zamanki Fransız siyasetini dikkate şayan bir şekilde izah etmektedir. Galib Efendinin şifreli yazılarının ekserisi eski kullandığımiz rakam iledir ki son zamana kadar mevcut idi; şifrelerin bir kısmı da hurufu cifriye ile yazılmış olup anın da bir fotoğrafı makalenin sonuna konulmuştur.

Galib Efendinin gönderdiği bu şifreler hükümet merkezinde açılıp yazıya çevrilerek Sadrazam tarafından hükilmdar Selim III, e arz ve takdim edilmiş ve icabedenlerinin üzeride hattı hümayun ile işaret olunup direktif verilerek yine geldiği yere yani Sadaret vasıtasile Divanı Hümayun Kalemine iade olunmuştur.