Bizanslılar ve Osmanlılar Arasında Kültürel Karşılaşmalar
Marmara Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Tarih Bölümü, İstanbul/TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Bizans-Osmanlı ilişkileri, dinî diyalog, kültürel tarih, yemek tarihi, Geç Orta Çağ Anadolusu.
Özet
Bizanslılar ve Osmanlılar hem rakip hem de komşuydular. İki toplum, birbirleriyle yakın kültürel temas içindeydiler ve birbirlerinin adetlerini, giysi ve yemeklerini gözlemliyorlardı. Tarih eserleri, Hristiyanlık ve İslam hakkında yazılmış Bizans diyalogları gibi Geç Bizans metinleri bu konular için son derece zengin kaynaklardır; sadece bu iki dinin algılanışına ışık tutmaz, ayrıca pek çok kültürel karşılaşma anlatısı bulundururlar. Bu makale, Bizanslılar ve Osmanlılar arasındaki bazı günlük hayat karşılaşmalarını ele almayı, özellikle Bizanslı yazarların Osmanlıların adetleri ve yemekleri hakkındaki görüşlerini tartışmayı amaçlamaktadır. Makalede, VI. Ioannes Kantakouzenos’un tarih eserinden ve Gregorios Palamas ile II. Manuel Palaiologos’un diyaloglarından pasajlar incelenecektir. Yazarların Osmanlılara olan bakışı ve onları yemekler, adetler ve günlük hayat rutinleri üzerinden ‘öteki’ olarak tasvir etmeleri tartışılacaktır. Ayrıca, bu anlatılar Ruy Gonzalez de Clavjio ve Bertrandon de la Broqiuère gibi dönemin bazı seyahatnameleriyle desteklenecektir. Bu seyahatnamelerdeki Osmanlı tasvirleri Bizans yazarlarının tasvirleriyle kıyaslanacak, seyyahların Bizanslıların ve Osmanlıların hayatlarına dair anlatıları incelenecektir.