Mezopotamya’daki Oannes Anlatımı ile Antik Yunan’daki Prometheus Mitosunun Karşılaştırması

Özet

Mezopotamya’daki ve Antik Yunan’daki inanç, bilginin tanrılardan insanlara ulaştırıldığı fkrine dayanmaktaydı. Fakat, her iki toplumda bilginin kaynağına dair bu ortak inançta bazı farklılıklar bulunmaktaydı. Mezopotamya’da bilginin Oannes isimli bir varlık tarafından tanrılardan insanlara getirildiğine dair bir inanç vardı. Antik Yunan’da ise Prometheus’un ilk bilgi olan ateşi, Tanrı Zeus’tan çaldığına inanılmaktaydı. Denizden gelen yarı balık biçimli bir canlı olan Oannes’in, Mezopotamya insanlarına ev yapmaktan tarıma kadar birçok bilgiyi öğrettiğine çivi yazılı metinlerde rastlanılmaktadır. Antik Yunan’da ise özellikle Hesiod ve Aeschylus’un eserlerinde Prometheus’un insanları yaratıp, yaşamlarını sürdürmek için gereken bilgiyi verdiğinden bahsedilmektedir. Bu çalışma, birbirinden farklı zaman dilimlerinde ve coğrafyalarda yaşayan bu iki toplumun bilginin kökenlerine dair inançlarını kıyaslamaya odaklanmıştır. Bunların ötesinde her iki toplumun tanrılardan gelen bilgi ile dünyayı nasıl anlamlandırdıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda, Mezopotamya çivi yazılı metinleri ile Antik Yunan yazmaları ana kaynak olarak kullanılmıştır. Her kaynak ayrıntılı biçimde okunduktan sonra bunlar üzerinde yapılmış modern yorumlar incelenmiştir. Her iki ana kaynakta yer alan ortak yönler tespit edilmiş ve çalışma bu ortak yönler üzerinden kurgulanmıştır.