PROF. SUUT KEMAL YETKİN. L'architecture turque en Turquie— 173 s. CIV. PI. Fd. G. P. Maisonneuve et Larose, Paris 1962, Imprimerie Comte Jacqet-Bor-le-Duc (Meuse).
Eser, Sorbonne Üniversitesi Profesörlerinden Robert Bruunschvig tarafından yönetilen “Histoire du Monde de l’Islam” koleksiyonunun yeni bir cildini teşkil etmektedir.
Türk kültür ve medeniyet eserlerini gerçek değerleriyle bilim ve sanat çevrelerine tanıtmak yolundaki devamlı ve verimli çalışmalariyle, memleket hudutları dışında da haklı bir şöhret kazanmış olan Profesör Yetkin, Fransızca olarak itinalı bir şekilde yayımlanmış bulunan bu kitabı ile Türk mimarlığının en güzel eserlerini bağrında saklamakta olan memleketimize bir defa daha gözlerin dikkatle çevrilmesini sağlamış bulunuyor. Türk mimarisinin Türkiye’de safha safha gelişmesini açıklayan ve en karakteristik vasıflariyle bu sanatın güzelleşme ve mükemmelleşme doruğuna çıkmış bulunan şaheserlerini, kısa da olsa, bütün özellik ve güzellikleriyle tanıtmıya imkân veren bu eser, Türk sanatının Doğu âleminin diğer milletlerinin sanatları arasındaki özel yerini belirtmek ve üstünlüklerini göstermek bakımından, bugüne kadar atılan verimli adımların olumlu sonuçlarından biri olarak Türk sanat tarihi literatürü arasında her bakımdan seçkin bir yer tutacaktır.
Profesör Brunschvig’in kitabın konusiyle taşıdığı sanat görüşünü açıklıyan bir önsözü ile, yabancı bilim ve sanat çevrelerine tanıtılan kitap, Selçuklular, Beylikler ve Osmanlı İmparatorluğu mimarisi genel başlıkları altında üç bölüme ayrılmakta ve her bölümde en tipik örnekler ele alınarak dinî mimarî kısımlarında camiler, medreseler, türbeler; sivil mimarlık kısmında da köşk ve saraylar, kervansaraylar, hanlar hakkında, tarihî ve sosyal özelliklere de yer ayrılmak suretiyle, sanat tarihi ve değeri yönünden bilgiler verilmektedir. En yetkili ellerle yapılmış plân ve rölövelerle de belgelendirilmiş bulunan konular, yeni bir görüş ve anlayışla Türk mimarisini bir bütün halinde anlattığı kadar, örnek eserlerin her biri hakkındaki bilgi ve açıklamalar da bir devrin veya bir yapının karakterini canlandırma bakımından müstakil bir makale niteliğini göstermektedir.
Türk mimarisi ve tarihi hakkında başlıca güvenilir kaynakları bir araya toplayan bibliyografisi ve mimarî anıtlara göre sınıflandırılmış endeksler ve doküman listesi ile de kitabın didaktik değeri tamamlanmıştır. Eserin sonuna kuşe kâğıt üzerine basılmış olarak eklenen fotoğraflar da kitaba konu teşkil eden anıtlarımızı bütün sanat özellikleri ile canlandıran bir nitelikte özenle seçilmiş bulunmaktadır.
Yazarı hem eseriyle sanat tarihimiz eyapmış olduğu yeni hizmetinden, hem de onu yabancı ve yaygın bir kültür diliyle yayımlatarak Türk sanatının ve Türkiye’deki sanat eserlerinin yabancılara tanıtılması suretiyle memleketimiz üzerine dikkat ve ilgi çekmiye yeni bir yol açmış olmasından dolayı tebrik etmek bir vazifedir.
FAİK REŞİT UNAT