ISSN: 0041-4255
e-ISSN: 2791-6472

Yusuf Halaçoğlu

Anahtar Kelimeler: Prof. Dr. Hakkı Dursun Yıldız, Artvin, Şavşat, İstanbul Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Tarih

Prof. Dr. Hakkı Dursun Yıldızı kaybedeli bir yıl oldu. O'nu kaybetmenin derin üzüntüsü içerisindeyiz. Kurumumuzda 1983 yılından itibaren Bilim Kurulu Üyesi olan Yıldız, Yürütme Kurulu üyesi, Ba-sımevi Komisyonu üyesi olarak da hizmet vermişti. Türk Tarih Kurumu ve camiası, bu çalışkan üyesine çok şey borçludur. Merhum Yıldız, 26 Mart 1937 yılında Artvin'in Şavşat ilçesi Kara-ağaç köyünde dünyaya geldiğinde, herhalde çevresindekilerin hiç-biri O'nun Türkiye'nin önde gelen ilim adamlarından biri olacağını, hele hele en büyük üniversitelerden birinin rektörlüğüne seçileceğini bilemezdi. Gerçekten de, ilk (Karaağaç-1951), orta (Şavşat-1954) ve lise (Artvin-1957) öğrenimini tamamladıktan sonra girdiği Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nden 1961'de mezun olur olmaz, aynı yıl asistanlığa tayin edilmiştir. Doktor ünvanını aldığı "Halife Mu`tasım Devrinde Abbasi İmparatorlutu" (1966) adlı tezinden sonra Fransa'nın Lyon ve Aix-en-Provence şehirlerinde ilmi araştırmalarda bulunan merhum Yıldız, doçent ünvanını aldığı "Samerra Devrinin Sonuna Kadar islâm Devletinde Türkler" (1972) ve profesör olduğu "Azerbaycan'da Hüküm Sürmüş Bir Türk Hanedânı : Sac-Oğulları" (1979) isimli tezleriyle akademik kariyerini tamamlamıştır.

Hakkı Dursun Yıldız ilmi çalışmalarına ek olarak 31 Ağustos 1982 tarihinden itibaren atandığı Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi "kurucu dekanlığı" ile, İstanbul Üniversitesi'nden ayrıldı ve idari görev de üstlenmiş oldu. İdari görevde de ilmi çalışmalarında olduğu gibi başarılı oldu. Zira kısa zaman içerisinde sıfırdan aldığı fakültesini, kıymetli ilim adamlarını bir araya getirerek sayılı fakülteler arasına soktu. Bu arada 1985 yılından itibaren Marmara üniversitesi Yayın Komisyonu üyesi oldu. O'nun bu başarısında şüphesiz, bitmez tükenmez enerjisinin yanısıra, insanlarla çok iyi diyalog kurması ve alçak gönüllülüğü önemli rol oynamıştır. Nitekim bu sebeple Yıldız, Aralık 1987 ila Ağustos 1988 yılları arasında önce rektör yardımcılığına, 1992 yılında da rektörlüğe getirilmiştir. Ancak bu son görevinde sadece iki ay kalabilmiş ve yakalandığı kanser hastalığından kurtulamayarak 23 Ekim 1992 Cuma günü aramızdan ayrılmıştır.

Kendisini tanıdığım 1970 yılından, rektörlüğü döneminde O'nun rektör yardımcısı olarak beraber çalışma mutluluğuna kavuştuğum 1992 yılına kadar, merhum Yıldız'ı insanlık, çalışkanlık, vazifeşinaslık, vatanseverlik, dürüstlük, iyilikseverlik ve alçakgönüllü olma vasıf-arından hiç taviz vermeyen bir şahsiyet olarak tanıdım. Öyle ki O'nun ölümü ile, Türk Milleti büyük bir ilim adamını, arkadaşları vefakar bir dost ve ağabeyi, üniversite başarılı bir idarecisini kaybetmiştir. Ruhu şad olsun, Allah rahmet eylesin.

Merhum Yıldız, üniversitede lisans ve lisansı:ıstı:ı seviyesinde Is-lam tarihi, medeniyeti, kültürü ve devlet teşkilatı konularında dersler vermiş olup, Türk milli eğitim camiasına pekçok öğretmen ve ilim adamı yetiştirmiştir. O, üniversitedeki öğretim üyeliği ve idari görevlerinin yanısıra çeşitli kurum ve kuruluşlarda da faal olarak görev almıştır. Nitekim Hakkı Dursun Yıldız, Türk Tarih Kurumu'nun Bilim Kurulu ve Yürütme Kurulu üyeliklerinden başka, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü asli üyesi, Türk-Arap İncelemeleri Vakfı Mütevelli Heyeti üyesi ve Başkan Yardımcısı, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Mütevelli Heyeti üyesi ve Başkan Yardımcısı ve nihayet Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Merkez İlim Heyeti üyesi idi.

Prof. Dr. Hakkı Dursun Yıldız'ın muhakkak ki en önemli eseri "İslâmiyet ve Türkler" (Istanbul 1976) adlı eseri idi. O, bu eserini pekçok dergiye yazdığı makaleleriyle desteklemiştir. Birçok kongre, konferans, sempozyum ve seminere katılan merhum Yıldız'ın belli-başlı ilmi çalışmaları aşağıda verilmiştir : Kitapları :

1 - 150. Yılında Tanzimat, Yayına Hazırlayan Hakkı Dursun Yıldız, Ankara 1991, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII. Dizi, Sayı 142, 598 s.

2 - A Short History of Turkish-Islamic States (Excluding the Otto-man State), Ibrahim Kafesoğlu-Erdoğan Merçil ve Mehmet Saray ile birlikte, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1994, 436 sayfa.

3 - Azerbaycan'da Hüküm Sürmüş Bir Türk Hanedanı : Sac-oğulları,İstanbul 1979.

4 - Bernard Lewis, Tarihte Araplar, İstanbul 1979 (Tercüme).

5 - İslâmiyet ve Türkler, Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No. 2154, İstanbul 1976, XXXV+203 sayfa.

6 - Milli Tarih, Ortaokul II (Coşkun Alptekin, İlhan Şahin, İdris Bostan ile birlikte), Servet Yayın-Dağıtım, İstanbul 1993.

7 - Tarih, Lise 1 (Coşkun Alptekin, İlhan Şahin, İdris Bostan ile birlikte), Servet Yayın-dağıtım, Istanbul 1989.

8 - Tarih, Lise II (Coşkun Alptekin, İlhan Şahin, İdris Bostan ile birlikte), Servet Yayın-dağıtım, Istanbul 1989.

9 - Tarih, Lise III (Coşkun Alptekin, İlhan Şahin, İdris Bostan ile birlikte), Servet Yayın-dağıtım, Istanbul 1989.

10 - Türk Milli Bütünlüğü içerisinde Doğu Anadolu, Ankara 1986 (Heyetle beraber).

11 - V.V. Barthold, Moğol Istilasına Kadar Türkistan, Terc. Hakkı Dursun Yıldız, Kervan Yayınları, Istanbul 1981, XXIV+744 s.; 2. Baskı , TTK, Ankara 1990.

12 - "Türk Milli Bütünlüğü İçerisinde Doğu Anadolu", (Bir Heyet ile birlikte), Ankara 1986, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları No. 56, 235 s.

13 - "Ahmed Rasim, Osmanlı Tarihi", Günümüz Türkçesiyle neşre hazırlayan Hakkı Dursun Yıldız, Cumhuriyet Gazetecilik ve Matbaacılık T.A.Ş., İstanbul 1969, 486 s.

Makaleleri :

1 - "Bizans Tarihi", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, III, Görsel Yayınlar, Istanbul 1982, s. 434-511.

2 - "Anadolu Türk Tarihi (Osmanlı Devleti'nin Kuruluşuna Kadar)", Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, İli-IV, Görsel Yayı nlar, Istanbul 1982, s. 566-640.

3 - "Alparslan ve Malazgirt Zaferi", Ankara Ticaret Odası Dergisi, Ankara 1973, s. 3-4.

4 - "Artvin: Tarih, Coğrafya, İdari ve Ekonomik Durum, Turizm, Folklor ve Spor", (Fahamettin Başar ile birlikte), Artvinliler Rehberi, Ankara 1992, Livane Ajans, s. 13-62.

5 - "Kültür Yozlaşmasına Karşı Alınacak Tedbirler", Yeni Bir Yüzyıla Girerken Türk-Islâm Sentezi Görüşünde Meselelerimiz, I, Aydınlar Ocağı Yayını, İstanbul 1978, s. 129-132.

6 - 10. Yüzyılda Türk-Ermeni Münâsebetleri", Tarih Boyunca Türklerin Ermeni Toplumu Ile Ilişkileri, Atatürk üniversitesi Yayını , No. 628, Ankara 1985.

7 - "Türk Tarihi ve Liselerimizdeki Tarih Öğretimi", Bilgi, 18 (211/212),s. 13-14.

8 - "İstiklal Harbi'nin Fikri ve Manevi Temelleri", Cumhuriyet'in 50. Yılına Armağan, Türk Kültürünü Araş tırma Enstitüsü Yayını, Ankara 1973, s. 46-58.

9 - "Talas Savaşı Hakkında Bazı Düşünceler", Cumhuriyet'in 50. Yı lına Armağan, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul 1973, s. 71-82.

10 — "Abbâsiler", Diyanet Islâm Ansiklopedisi (DIA), I, İstanbul 1988, s. 15-16.

11 — "Abbas b. Amr el-Ganevi", DIA, I, s. 22.

12 - "Abbas b. Ebu'l-Fütuh", DIA, I, s. 23-24.

13 - "Abbas b. Hasan el-Cerrverai", DIA, I, s. 25.

14 - "Abbas b. Me'mün", DIA, I, s. 26-27.

15 - "Abbas b. Velâd b. Abdülmelik" DIA, I, s. 29.

16 - "Abbasiler", DIA, I, s. 31-48.

17 - "Abdullah b. Hamdan", DIA, I, s. 103.

18 - "Abdullah b. Muhammed b. Abdurrahman", NA, I, s. 120.

19 - "Abdullah b. Tahir", DIA, I, s. 137-138.

20 - "Abdullah b. Zübeyr b. Avvam", DIA, I, s. 145-146.

21 - "Abdurrahman I", DIA, I, s. 147-150.

22 - "Abdurrahman II", DIA, I, s. 150-152.

23 - "Abdurrahman II!", DIA, I, s. 152-155.

24 - "Abdülmelik b. Mervan", DIA, I, s. 1988, s. 266-270.

25 - "Afşin, Haydar b. Kâvus", DIA, I, s. 441-442.

26 - "Abbâsiyye", DIA, I, s. 56-57.

27 - "Ahmed b. Tolun", DIA, II, s. 141-145.

28 - "Ali b. Abdullah b. Abbas", DIA, II, s. 380-381.

29 - "Ali b. Muhammed ez-Zenci", DIA, II, s. 413-414.

30 - "Anadolu Beylikleri (Teşkilât ve Kültür)", DIA, III, s. 139-141.

31 - "Arabistan (Tarih)", DIA, III, s. 252-258.

32 - "Arap (Tarih)", DIA, III, s. 272-276.

33 - "Avasım", DIA, III, s. 111-112.

34 - "Batiha", DIA, IV, s. 195-196.

35 - "Beckem", DIA, IV, s. 187-288.

36 - "Berberiler", DIA, IV, s. 478-483.

37 - "Bermekiler", DIA, IV, s. 517-520.

38 - "Ca'fer b. Yahyi el-Bermeki", DIA, VII, s. 4.

39 - "Cüdey' b. Ali", DIA, VII, s. 106.

40 - "Ciineyd el-Mürri", DIA, VII, s. 122-123.

41 - "Dahhâk b. Kays", DIA, VII, s. 409-410.

42 - "Islâmiyet ve Türkler", Diyanet Dergisi (Hicret özel Sayısı ), s. 285-315.

43 - "Yezid b. Mühelleb", Islam Aniklopedisi, XIII, s. 413-415.

44 - "Ubeydullah b. Ziyad", İA, XIII, s. 3-4.

45 - "Vâsık Bi'llah", /A, XIII, s. 217-218.

46 - "Velid r, IA, XIII, s. 292-297.

47 - "Velid II", IA, XIII, s. 297-298.

48 - "Yahya b. Halid", IA, XIII, s. 348-350.

49 - "Yezit b. Abdulbelik", /A, XIII, s. 409-411.

50 - "Yezid b. Muaviye", IA, XIII, s. 411-413.

51 - "Ord. Prof. Dr. Mükrimin Halil Yınanç ve Eserleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, Sayı 25 (Mart 1971) s.189-196.

52 - "Abbasiler Devrinde Türk Kumandanları: Inak et-Turki", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı 2 (Ekim 1971), Istanbul 1971, s. 51-58.

53 — "Anadolu'nun Türkleşmesi", Kaynaklar, Sayı 3, İstanbul 1984,s. 13-16.

54 - "İbn Battuta Seyahatnamesinde Türkiye", Kaynaklar, Sayı 4, İstanbul 1985, s. 22-27.

55 - "Hicret ve İslam Tarihindeki Ehemmiyeti", Kubbealtı Akademi Mecmûası, Yıl 10, Sayı 1 (Ocak 1981), s. 12-18.

56 - "Türklerin İslâm'a Hizmetleri", Kubbealtı Akademi Mecınaası,Yıl 11, Sayı 4 (Ekim 1982), s. 9-22.

57 - "Türklerin Müslümanlığı Kabülü", Kubbealtı Akademi Mecmüası, Yıl 12, Sayı 3 (Temmuz 1983), s. 9-23.

58 - "Ahlat", Küçük Türk İslam Ansiklopedisi, 1. Fasikül, İstanbul 1974, s. 37-38.

59 - "Adem", Küçük Türk İA, 1. Fasikül, İstanbul 1974, s. 34-35.

60 - "Amr b. el-As", Küçük Türk İA, 2. Fasikül, İstanbul 1978, s.111-112. 61 - "Arabistan", Küçük Türk İA, 2. Fasikül, İstanbul 1978, s. 129-134.

62 - "Arar, Küçük Türk İA, 2. Fasikül, İstanbul 1978, s. 165.

62 - "Arar, Küçük Türk İA, 2. Fasikül, İstanbul 1978, s. 165.

63 - "Kütahya'nı n Tarihçesi", Kütahya, Atatürk'ün Doğumunun 100. Yılına Armağan, İstanbul 1981-1982, s. 3551.

64 - "İstanbul'un Müslümanlar Tarafından Muhasaraları ", Lale (TÜrkpetrol Vakfı yayın organı ), Yıl 1, Sayı 1, Temmuz 1982, s. 27-32.

65 - "Abbasiler", Meydan Larousse Büyük Lugat ve Ansiklopedi, I, İstanbul 1969, s. 11-12.

66 - "Akaid" Meydan Larousse, I, İstanbul 1969, s. 203.

67 - "Ali bin Ebutalip", Meydan Larousse, I, İstanbul 1969, s. 314.

68 - "Arabistan", Meydan Larousse, I, İstanbul 1969, s. 612.

69 - "Ashap", Meydan Larousse, I, İstanbul 1969, s. 718.

70 - "Abdülmelik b. Mervan", Meydan Larousse, I, İstanbul, 1969, s.36.

71 - "Battal Gazi", Meydan Larousse, II, İstanbul 1969, s. 208.

72 - "Berat", Meydan Larousse, II, İstanbul 1969, s. 293.

73 - "Bermekiler", Meydan Larousse, II, İstanbul 1969, s. 310.

74 - "Faumiler", Meydan Larousse, IV, İstanbul 1971, s. 535.

75 - "Harun ür-Reşid", Meydan Larousse, V, İstanbul 1971- s. 637.

76 - "Medine", Meydan Larousse, VIII,İstanbul 1972, s. 512.

77 - "Samanogulları ", Meydan Larousse, X, İstanbul 1972, s. 896.

78 - "Selçuklular", Meydan Larousse, XI, İstanbul 1973, s. 137-150.

79 - "Semerkand", Meydan Larousse, XI, İstanbul 1973, s. 169-170.

80 - "Şah Cihan", Meydan Larousse, XI, İstanbul 1973, s. 701-702.

81 - "Şeyh Şamil", Meydan Larousse, XI, İstanbul 1973, s. 772-773.

82 - "Türklerin İslâm Devleti Hizmetine Girmeleri", Milli Kültür, I/3, Ankara 1977, s. 32-38.

83 - "Eğitim ve öğretimde Milli Kültür", Pı nar, 8 (6), İstanbul 1968, s. 15-28.

84 - "Olga Pinto, Feth b. Hâkan", Neyire Milani ile birlikte tercüme,Tarih Dergisi, Sayı 27 (Mart 1973), İstanbul 1973, s. 41-58.

85 - "Azerbaycan'da Hüküm Sürmüş Bir Türk Hanedanı: Sc Oğulları,I, Ebu's-Sc Divdâd b. Yusuf Divdest", Tarih Dergisi, Sayı 30 (Mart 1976), s. 109-118.

86 - "Azerbaycan'da Hüküm Sürmüş Bir Türk Hanedanı: Sac-Oğulları,III, Ebu'l-Kasım Yusuf', Tarih Dergisi, Sayı 32 (Mart 1979), s. 29-70.

87 - "Abbasilerde Emiri'lümerâlığın Ortaya Çıkışı", Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı 10-11 (Sene 1979-1980), İstanbul, s. 97-108. 88 - "Abbasiler Devrinde Türk Kumandanları: el-Afşin Haydar b.Kavus", Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı 4-5 (Ağustos 1973-1974), İstanbul 1974, s. 1-22.

89 - "Meydanı Boş Bulanlar", Tarih ve Toplum, Sayı 101 (Mayıs 1992), s. 313-315.

90 - "Milli Eğitim Bakanlığı ve Dış Ülkelerde İhtisas Yapan öğrenciler", Töre, 4 (18), Ankara 1973, s. 30-33.

91 - "Anadolu Selçuklu Devleti", Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara 1976, s. 832-837.

92 - "Fransız Seyyahı Jean Thevenot'un Türkiye Hakkındaki intibaları", Türk Dünyası Tarih Dergisi, Sayı 1 (Ocak 1987), s. 43-45.

93 - "Türkistan'da Türk Subayları", Türk Dünyası Tarih Dergisi, Sayı 2 (Şubat 1987), s. 11-14.

94 - "Kars'ın Fethi-Kars'ın Fethinin 900. Yıl Dönümü Dolayısıyla", Türk Kültürü (Kars Armağanı), II/22 (Ağustos 1964), s. 152-154.

95 - "Abbasiler Devrinde Türk Kumandanları: Boga el-Kehir et- Türki" Türk Kültürü Araştırmaları, II/1-2 (Ankara 1965), s. 195-203.

96 - "Malazgirt'ten Dumlupınar'a" Türk Kültürü, (Ağustos 1966), s.854-856.

97 - "Roman ve Gerçek", Türk Kültürü, 1/11 (Eylül 1963, s. 42-45.

98 - "Atatürk ve Köyliisü", Türk Kültürü, II/13 (Kasım 1963), s. 126-129).

99 - "Türk Kumandanı Afşin" Türk Kültürü, II/16 (Şubat 1964), s.37-39.

100 - "Türk Tarihi ve Liselerimizdeki Tarih öğretimi", Türk Kültürü,II/18 (Nisan 1964), s. 90-93.

101 - "Komünizm Milletleri Nasıl Ele Geçiriyor", Türk Kültürü,II/21 (Temmuz 1964), s. 17-21.

102 - "Orta öğretimde Türk Tarihi", Türk Kültürü, IV/40 (Şubat 1966), s. 369-372.

103 - "444. Yıldönümü Münâsebetiyle Preveze Zaferi (27/28 Eylül 1538)", Türk Kültürü, XXI/234 (Ekim 1982), s. 764-767.

104 - "Mu'tasım'ın Halife Olmasında Türklerin Rolü", Ord. Prof.Dr. Ismail Hakkı Uzunçarşılı 'ya Armağan, Türk Tarih Kurumu Basımevi,Ankara 1976, s. 19-29.

105 - "Abbâd b. Ziyâd b. EVI Siifyân", Türkiye Diyanet Vakfı lA, I,İstanbul 1988, s.13.

Kitap Tanıtmaları :

1 - "Tarih Dergisi, Zeit sehrift für gesehicte Band XVI Heft 21" hk.(Kitap tanıtma), Cult. Turcica, 3(1), Ankara 1969, s. 158-160.

2 - "Die geistigen und psychischon Grundlagen des Unabhangigkeitskrieges",(Kitap tanıtma), Cult. Turrica, 8/10, (1971-1973), Ankara 1974, s. 70-85.

3 - "Hugh Kennedy, The Early Abbasid Caliphate, London 1981,238 s., 4 harita 2 şecere cetveli" hk. (Kitap tanıtma), Tarih Dergisi,Sayı 33 (Mart 1980-81), Istanbul 1982, s. 467-469.

4 - Doç.Dr. Bahriye üçok, İslam Tarihi, Emeviler-Abbasfler",Ankara 1968, 2 harita, 7 resim" hk. (Kitap tanıtma), Tarih Dergisi,sayı 23 (Mart 1969), s. 235-237.

5 - "Robert Mantran, L'Expension Musulman (VIIe-XIe siecles),Presses üniversitaires de France, Paris 1969, 334 sayfa, 5 harita, Nouvelle Clıo (Histoire et ses problems) serisinden" hk. (Kitap tanıtma),Tarih Enstitüsü Dergisi, I, Istanbul 1970, s. 283-285.

6 - "Dr. Cengiz Orhonlu, Osmanlı Imparatorluğu'nda Aşiretleri Iskân Teşebbüsü (1691-1696), İstanbul 1963, XVI+120 sayfa, 8 harita, İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayı nları, No. 998" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, 1/10 (Ağustos 1963), s. 58-59.

7 - "Dr. Fred Schwarz, Koministlerin Söylediklerine Inanılabilir mi?, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği,Ankara 1962, 162 sayfa" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, II/15 (Ocak 1964), s. 52-54.

8 - "İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, cild XIII, sayı 17-18, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1963, 292 sayfa, 18 resim, 1 harita" hak. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, 11/17 (Mart 1964),s. 61-63.

9 - "Lin Yutang, Gizli Isim 'The Secret Name', Çeviren Suzan Akpınar,Doğan Kardeş Yayınları, Istanbul 1962, 250 sayfa" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, 11/19 (Mayıs 1964), s. 97-99

10 - "Aleksandr Kaznacheev, Bir Sovyet Sefaretinin Içyüzü, Bir Rus Diplomatının Burma'da Başına Gelenler, Önsöz, Simon Velin, J.B.Lippinott Campany, Philadelphia. Ankara 1963, 148 sayfa" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, 11/23 (Eylül 1964), s. 56-59.

11 - "İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarihi Dergisi, cild XIV, sayı 19, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1964, 174 sayfa, 29 resim" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, 111/28 (Şubat 1965), s. 287-288.

12 - "Tümgeneral Faruk Güventürk, Komünizm ve Maskeler, Okat Yayınevi, İstanbul 1965, 160 sayfa" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, 111/32 (Haziran 1965), s. 553-555.

13 - "Istanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi", cild XV, sayı 20, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1965, 191 sayfa, 2 harita, 1 plan, 31 resim," hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, IV/40 (Şubat1966), s. 435-436.

14 - "İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi", cild XVI, sayı 21, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1966, 140 sayfa 3 tablo, 5 resim" hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, V/53 (Mart 1967), s.385-386.

15 - "Cengiz Dağcı, O Topraklar Bizimdir, İstanbul 1966, Toker Matbaası, 3690 s.," hk. (Kitap tanıtma), Türk Kültürü, V/58 (Ağustos 1967), s. 809-812.

Bildirileri :

1 — "Hazarlar Arasında Müslümanlığın Yayılması", VIII. Türk Tarih Kongresi (Ankara 11-15 Ekim 1976), Kongreye Sunulan Bildiriler, II. cilt, Ankara 1981, s. 855-863.

2 — "Kültür Yozlaşmasına Karşı Alınacak Tedbirler", Milliyetçiler IV. İlmi Büyük Kurultayı, Tebliğler, İstanbul 1987, s. 95-98. 3 - "Abbasiler Devrinde Urfa ve Çevresi", Tarihi ve Kültürel Boyutları içerisinde Şanlıurfa ve GAP Sempozyumu, Bildiriler, İstanbul, 1988, s. 78-82.

Şekil ve Tablolar