Eski Asur Maden Ticareti; Yoğunluğu ve Etkileşimleri

Özet

Bu makale, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen bir yurt dışı doktora sonrası araştırma projesinin bazı sonuçlarını içermektedir. Bu araştırmanın temel amacı, çok sayıda Kültepe belgesinde kayıtlı metaller ve metal ticareti ile ilgili bazı konulara açıklık getirmektir. Kültepe metinlerinde kayıtlı gümüş, altın, kalay, bakır, demir, kurşun, antimon madenleri ve bronz alaşımı 12 binden fazla belgeden oluşan, bir çoğu henüz yayımlanmamış bir veri tabanında taranmıştır. Bu metallerle ilgili, onların ticari yoğunlukları, kaynakları, nihai ulaşım yerleri, türleri, kaliteleri ve çoğunlukla gümüş karşısındaki fi yatları gibi bütün bilgiler toplanarak değerlendirilmiştir. Örneğin Kültepe metinleri içinde yapılan taramalarda altın madeni ile ilgili şu sonuçlara ulaşılmıştır: Belgelerde kayıtlı toplam altın miktarı 480 kg'dır. Bu miktar içinden, Anadolu'dan Asur'a taşınan altının sadece 92 kg olduğu hesaplanmıştır. Asurlu tüccarlar altını özellikle Wahšušana, Purušhattum ve Šalatuwar şehirlerinden elde etmişlerdir. Altının gümüş karşısındaki fi yatı 3 1/3 šeqel ila 15 šeqel arasında değişmektedir. En değerli altın türü liqtum-altınıdır, en ucuz altın türü ise HU.SÁ, yani kırmızı altındır. Ancak en çok tercih edilen altın cinslerinin pašallum ve kupuršinnum altınları olduğu görülmektedir.