Osmanlı İmpratorluğunda ve Uzak Doğu’da Uygulanan Sömürgeci Politikaların Benzerliği Üzerine: Şimonoseki Anlaşması Sonrasında Kore Üzerindeki Pazarlıklar
İstanbul University, Faculty of Literature, Department of History, İstanbul/TURKEY
Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, Büyük Biritanya, Kore, Japonya, Kolonyalizm, Uzak Doğu, Şimonoseki Antlaşması
Özet
Sanayileşmiş Batılı devletler serbest ticaret, hammadde ve pazar arayışı için 19. yüzyıldan itibaren yüzlerini Orta ve Uzak Doğu’ya çevirmişti. Önce Osmanlı İmparatorluğu, Çin ve Japonya da kısa sürede bu arayışın hedefleri olmuştur. Osmanlı Devleti 1856-1881 arasında yarı sömürge haline getirildi. Çin’in Japonya’ya yenilmesinin ardından Fransız ve İngiliz diplomatlar, 1853-1856 Kırım Savaşı’ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu’na karşı uygulanan politikayı Çin için tekrarlamayı tartışmışlardı. Sömürgeciliğin etkileri ticaret anlaşmasıyla başlamış, hukuk ve toprak alanında değişimler ve yabancıların haklarının artırılmasıyla gelişmişti. Sömürgeciliği İngiltere’den öğrenen Japonya da hakimiyeti altına aldığı Kore’de hukuki ve sosyal kanunlarda değişiklikler yapmıştı.
Bu çalışmada, sömürgeci politikaların Yakın Doğu’da ve Uzak Doğu’da aynı olduğuna vurgu yapılmıştır. Arşiv kaynakları Osmanlı İmparatorluğu ve Kore’de uygulanan sömürge politikalarının benzerliğini göstermiştir. Bu çalışmadaki bulguların ana kaynağı bölgedeki İngiliz diplomatlarının İngiliz Milli Arşivindeki yazışmalarıdır.