Şaraga Höyük Orta Tunç Çağı Seramik Fırınları

Özet

Anadolu'daki prehistorik ve protohistorik dönemlere ilişkin yapılan arkeolojik araştırmalarda sınırlı sayıda seramik fırını bulunmuştur. Bundan dolayı, Şaraga Höyük'te 2003 yılı kazı sezonunda bulunan ve Orta Tunç Çağı'nın II. evresine tarihlendirilen 2 adet seramik fırını, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin M.Ö. 2. binyılı seramik üretim teknolojisi hakkında bilgi vermesi açısından son derece önemlidir. Bu fırınlardan biri diğerine oranla daha büyüktür. Çalışma sistemleri açısından birbirleri ile aynı özelliklere sahip olan bu iki seramik fırını, tipolojik açıdan ise bazı farklılıklar göstermektedir. Her iki fırın, yanma odası ve pişme odası olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. İki bölüm arasındaki ısı transferini gerçekleştiren "ısı aktarım kanalı" bulunmaktadır. 1 numaralı büyük fırın iri kapların pişirilmesinde, 2 numaralı fırın ise; küçük kapların pişirilmesinde kullanılmıştır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve benzer kültür özellikleri gösteren yakın komşu bölgelerde bulunmuş olan, Tunç Çağı ve öncesi dönemlere ait bazı seramik fırını örneklerine bakıldığında, seramik fırını tipolojisinin ve çalışma sisteminin çok ciddi radikal değişimler göstermediklerini söyleyebiliriz. Şaraga Höyük seramik fırınları, Fırat Vadisi boyunca görülen Orta Tunç Çağı'na ait ağzı yivli seramik grubunun Şaraga Höyük'te yerel olarak üretildiğini kanıtlamıştır. Şaraga Höyük Orta Tunç Çağı tabakasında ele geçen taştan çömlekçi çarkı mili, pişmemiş kil örnekleri, büyük ve küçük boy seramik fırınları, etrafa saçılmış durumda ele geçen çok sayıda ıskarta seramik kırıkları ve seramik fırınında bulunan tüm kaplar, seramik üretim sürecindeki bütün aşamaları açıkça ortaya koymaktadır.