Osmanlı Orta Doğusunda Tarımsal Üretimi Arttırma Çabalarına Bir Örnek: Yafa Ovası’nın Sulanması Projesi
İsmail Yaşayanlar
Düzce University, Faculty of Arts and Science, Department of History
Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Yafa, Tarım, Sulama, Narenciye
Özet
19. yüzyıla gelindiğinde Orta Doğu'da nehir kıyılarındaki tarım arazileri haricinde kalan bölgelerde, mevsimlik yağışlara bağlı kuru tarım yapılmaktaydı. Bu durum pek çok verimli arazinin işlenmemesi anlamına gelmektedir. Yağışlara bağımlı kalmadan tarımsal üretimi yaygınlaştırma ve hasılatı arttırma ancak ve ancak kapsamlı sulama projeleri ile mümkün olabilmektedir. Bu makalede su kaynaklarının kıt olduğu Orta Doğu temel alınarak Filistin bölgesinin bir kıyı şehri olan Yafa'da sulu tarım ve bahçeciliğin geliştirilmesine yönelik sulama projeleri ve bu bağlamda verilen imtiyazlar incelenecektir. Bölgede su kaynaklarına bağlı çatışmaların bugün dahi yaşandığı dikkate alınırsa, Yafa gibi bir şehirde sulama projesi gerçekleştirilmesi, hem devletin tarım politikalarına yönelmesi bakımından hem de Yahudi kolonilerinin iskan politikalarını değerlendirmek açısından oldukça önemli olacaktır.