Süryanilerin Paradigması: Bir Toplumsal Kimlik Tanımlaması ve Tarih
Bülent Özdemi̇r
Anahtar Kelimeler: Süryaniler, Diaspora, Birinci Dünya Savaşı, Toplumsal kimlik, Soykırım
Özet
Yaşadıkları ülkelerin sosyal ve politik durumları 20. yüzyılda diasporada yaşayan Süryanilerin kimlik arayışlarını etkilemiş ve hızını artırmıştır. Bunu yaparken sıkça başvurulan durumlardan biri de hiç şüphesiz tarihi kullanmaktır. Özellikle geçmişte yaşanmış ve hala toplumun kolektif hafızasında taze olan belli başlı olaylar seçilir. Farklı toplumsal ve dini gruplardan çok sayıda insanın yaşadıkları topraklardan göç etmelerine neden olan Birinci Dünya Savaşı, Süryani toplumu için bu duruma güzel bir örnek teşkil eder. Savaşta yaşananları Osmanlı Devletinin Süryani toplumuna yönelik bir soykırım girişimi olarak değerlendirilmesi ve kullanılması söz konusudur. Bu politik değerlendirme, Birinci Dünya Savaşı sırasında Batıkların bazı Süryani gruplara söz verdikleri ve daha sonradan bu sözü tutmadıkları "Bağımsızlık" durumunu karmaşık hale getirmektedir. Binlerce yıllık büyük bir medeniyetin varisleri olan bir toplumun Birinci Dünya Savaşı yıllarında yaşanan bazı olayları bugün toplumsal kimlik tanımlamasının merkezine oturtmaları bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Özellikle de bu durumun Süryani toplumu içinde yüzlerce yıldır süren bazı dini ve mezhepsel ayrılıkların ortadan kaldırılması için kullanılması sorunu daha da karmaşık hale getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, arşiv belgelerinden de faydalanarak nasıl ve hangi şekillerde bazı Süryani grupların soykırım iddialarını ulusal bilinçlenme ve kimlik oluşumunda etkin bir araç olarak kullandıklarını göstermeye çalışmaktır.