1964 yılı Türkiye-Polonya arasında diplomatik temasların başlamasının 550. yılına rastlamaktadır. Tabiî olarak o zamanki dış münasebetler bugünkü diplomasi şekil ve anlamından çok farklı bulunuyordu; bu cümleden olarak daimî elçiler bulundurmak ta henüz yaygın değildi. Türkiye-Polonya arasında ilk diplomatik temas 1414 yılında Polonya Kralı Jagiello’nun Sultan I. Mehmed’e gönderdiği elçi ile başlamıştır. Bundan sonra diplomatik münasebetler gitgide gelişmiştir. 1578 yılında Sultan III. Murad tarafından Kral Stefan Batori’ye gönderilmiş olan ahidnâme, dostane münasebetlerin bir ifadesidir. XVII. yüzyılda Orta Avrupa ve Balkan memleketleri mese-leleri, Türkiye ile Polonya’nın birbirlerine daha çok yaklaşmalarına sebep olmuştur. Karlofça muahedesinden sonra Polonya, İstanbul’da daimî elçiler bulundurmaktaydı. Bu arada ticarî münasebetler de gelişmekte ve bu sebeple 1718 senesinde İstanbul’da ticarî işlere me-murlar atanmaktaydı. Bir ara kesilen diplomatik münasebetler, 1923’te Polonya-Türkiye arasında dostluk antlaşması imzalanması üzerine yeniden başlamıştır. Türkiye’nin Varşova’ya gönderdiği elçiler arasında ünlü şairimiz Yahya Kemal Bayatlı da bulunmaktadır.* Siyasî münasebetlerin yanında kültür münasebetleri de gelişmiştir. Varşova’daki Şarkiyat Enstitüsü’nün Türk Tarih ve Kültürü alanındaki çalışmaları ve yayınları bunun en güzel örneğini teşkil eder.
İşte tarihi köklere sahip bulunan Türkiye-Polonya münasebetlerini gözönünde tutan Dışişleri Bakanlığımız, her iki memleketi ilgilendiren bu tarihi olayın anılmasına, Türk Tarih Kurumu’nun da hiç olmazsa bir kitap sergisi ile katılmasını istemişti. Fakat Dışişleri Bakanlığından, bu konudaki isteği havi yazıyı aldığımız zaman, kutlama gününe bir hafta gibi pek az bir müddet kalmıştı.
Bu kadar az zaman içinde böyle bir sergiyi geniş ve gerçek anlamıyle düzenlemek kesin olarak imkânsızdı. Kurumumuz da bu çağrıya, Türk-Polonya münasebetlerine dair ancak bir köşe hazır-layarak katılmaya imkân bulabilmiştir. 15.1.1964 tarihinde açılan ve Polonya Büyükelçiliği erkânı tarafından gezilen anma köşesi işte bu şartlar altında hazırlanmıştır.
Köşede umuma arzedilen kitap ve belgeler, “Tarih boyunca Türk-Polonya münasebetleri” ile ilgili olan eserlerin en önemli görülenlerinden ayrılarak seçilmiştir. Özel vitrinlerde gösterilen bu belge ve eserler, kitaplığımızda bulunan ve bu konu ile ilgili eserlerin tamamı değildir.
22.1.1964 tarihine kadar açık tutulan köşe, ilgililer, öğretmen ve öğrenciler tarafından merakla izlenmiştir.
ABDURRAHMAN ŞEREF : Manzum bir sefaretname. S. 777-795, 1 harita = TOEM cüz 13 (1328).
ABRAHAMOWİCZ, ZYGMUNT : Dokumenty Tatarskie i Tureckie w zbiorach Polskich. S. 141-148 5 resim. = Przeglad Orientalistyczny 2 (1954). (A. I/9630)
ABRAHAMOWİCZ, ZYGMUNT : Katalog Dokumentow Tureckich. Dokumenty do dziejow Polski i Krajow Osciennych w Latach 1455-1672. Warszawa 1959 Panstwowe Wydawnictwo Naukowe. 361 S. = Catalogue des Manuscrits Orientaux des Collections Polonaises I. 8° (A. II/5023).
Acta Tomiciana. Per Slanislaum Gorski canonicum Cracoviensem et Plocensem collectarum. Posnaniae, Cracoviae 1899/1960. 4° (B/4234).
ANDREASYAN, HRAND D. : Polonyalı Simeon'un Seyahatnamesi 1606-1615. Istanbul 1964 Baha Matbaası. VII + 206 S. = İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınlan No. 1073. 8° (A- II/7595).
Bibliografia Polskich Prac Orientalistycznych ( 1545-1555). Warszawa 1957 Panstwowe Wydawnictwo Naukowe. 92 S. = Polska Akademia Nauk, Komitet Orientalistyczny. 8° (A. II/5962).
Bugünkü Lehistan. Lehistanın tarihi, iktisadi ve sınai vaziyeti. Varşova Şark Neşriyat Bürosu tarafından tertip ve neşredilmiştir. İstanbul 1928 Matbaa-i Ebuzziya. 72 S. 1 Pl. 8° (A/3921).
BUJAK, FRANCİSZEK : Kalimach. I znajomosc panstıva Tureckiego w polsce. Okolo poezatku XVI w. Krakowie 1900 Nakladcm Akademii Umieietnosci. 23 S. 8° (A II/ 4067).
DABROWSKI, JAN : L’Année 1444. Cracovie 1952 Académie Polonaise des Sciences et des Lettres. 47 S. = Bull. Int. de l’Académie Polonaise des Sciences et des Lettres, Suppl. 6. 8° (Α.II/4070).
ELDEM, HALÎL ETHEM : Sultan Osman Han-ı Sani’nin Leh seferine dair türkçe bir kitabesi.
S. 223-232. ΤΟΕΜ 1. sene (1326) cüz 4.
EREN, İSMAİL : Rucer Yosif Boşkoviç'in 1762 tarihli İstanbul-Lehistan seyahatine ait hatıra defteri. Tarih Dergisi 16 (1961) S. 83-106; No. 17-18 (1962/63) S. 191-218; No. 19 (1964) S. 140-164.
Etienne Batory, Roi de Pologne, Prince de Transylvanie. Cracovie 1935 Impr. de l’Université des Jagellons. VIII + 591 S. 4 harita. 8° (A. II/4066).
GARBACİK, JOZEF : Kallimach, Jako Dyplomata i Polityk. Krakow 1948 Nakladem Polskiej Akademii Umiejetnosci. 162 S. = Polska Akademia Umiejetnosci, Rozprawy Wydzialu Historyczno-Filozoficznego Séria II T. XLVI Nr. 4. 8° (A. II/4057).
GASZTOWTT, S. THADEE : La Pologne et l’Islam. Paris 1907 Société Française d’im-primerie et de Librairie. 355 S. 8° (A/154).
GASZTOWTT, S. THADEE : Turquie et Pologne. Paris 1913 ReifT-Heymann. 52 S. 8° (A/1435).
HELSZTYNSKİ, STANİSLAW : Adam Mickiewicz 1798-1855. Selected poetry and prose. Centenary commemorative edition. Warsaw 1955 Polonia Publishing House. 192 S. 13 Pl. 8° (A. II/6480).
KUNTZE, EDWARD : Sivietoslawa orzelskiego Bezkrolemia ksiag osmioro 1572-1576. Krakowie 1917 Nakladem Akademii Umiejetnosci. LIII + 743 S. = Wydawnictwa Komisyi Historycznej Akademii Umiejetnosci w Krakowie Nr. 75. 4° (B/4236).
KURAT, AKDES NİMET : Avrupa arşivleri ve kütüphanelerinde tarihimizi ilgilendiren bazı vesikalar ve kaynaklar. Ankara 1948 T. T. K. Basımevi. S. 661-676. = III. Türk Tarih Kongresi (1943). 8° (A. I/7553).
LEWAK, ADAM : La politique Polonaise en Orient de 1830 â 1870. Varsovie 1933 Société Polonaise d’Histoire. S. 15-41. = La Pologne au VIIe Congrès Internationa] des Sciences Historiques, Vol. III. 8° (A/3978).
MANKOWSKÎ, TADEUSZ : Orient w Polskiej Kulturze Artystycznej. Krakow 1959 Zaklad Narodowy Imienia Ossolinskich. 256 S. 93 Pl. = Studia z Historii Sztuki T. VIII. 8° (A. II/6278).
MANKOWSKÎ, TADEUZS : Pasy ivschodnie a pasy polskie. (Ceintures orientales et les ceintures polonaises). S. 85-90. = Bull, de l’Académie Polonaise des Sciences et des Lettres (1933). 8° (A/7750).
PAJEWSKÎ, JANUSZ : Wegierska polityka Polski w polowie XVI wieku (1540-1571). Krakow 1932 Nakladem Polskiej Akademii Umiejetnosci. 242 S. 8° (A. II/4059)
PAPÉE, FRYDERYK : Akta Aleksandra, krola Polskiego, Wielkiego Ksiecia Litewskiego I T. D. (1501-1506). Krakowie 1927 Nakladem Polskiej Akademii Umiejetnosci. XIV 4- 623 S. = Wydawnictwa Komisji Historycznej Polskiej Akademji Umiejetnosci Nr. 79. 4° (B/4235).
PULASKİ, FRANCİSZEK : Zrodla do poselstua Jana Gninskiego wojewody chelminskiego do Türeyi a latach 1677-1678. Warszawa 1907 Rubieszewskiego i Wrotnowski, LXXVI + 511 S. 12 Pl. = Biblioteka Ordynacyi Krainskich, Museum Konstantego Swidzinskiego. 4° (B/4.237).
REYCHMAN, JAN : 7945 den beri Polonya'da Türkiye tarihiyle ilgili çalışmalar. S. 153-159. = Belleten XXVIII (1964).
REYCHMAN, JAN : Dni sıvietnosci i kleski Turji. Warszawa 1962 Ksiazka i Wiedza. 280 S. 4 harita. 8° (A. II/6382).
REYCHMANN, JAN : XVIII. yüzyılda bazı Polonyalı sanatçıların Türkiye'de faaliyetleri hakkında. Ankara 1962 T. T. K. Basımevi. S. 328-329. = Milletlerarası Birinci Türk Sanatları Kongresi (1959). 8° (A. II/6332).
REYCHMAN, JAN : Pienvszy Miedzynaraadowy Kongres Sztuki Tureckiej w Ankarze ( 1959) S. 227-231 7 Pl. = Przeglad Orientalİstyczny 2 (1960).
REYCHMAN, JAN : Polonya ile Türkiye arasında diplomatik münasebetlerin 350. yıldönümü. Ankara 1964 Polonya Halk Cumhuriyeti Büyükelçiliği. 20 S. 9 resim. 8° (A. II/7415).
REYCHMAN, JAN : Rzekoma siedziba ambasady dauınej Rzeczypospolitej w Stambule. S. 399-414. — Rocnik Orientalistyczny XVII (1951-1952).
REYCHMAN, JAN : Une correspondance “Turque" entre Charles Reuiczky et Adam Casimir Czartoryski. S. 85-87. = Acta Orient. Hung. XIII, 1-2 (1961). 8° (A. II/5069)
REYCHMAN, JAN : Unefamilie de drogmans orientaux en Pologne au XVIIIe siècle. S. 83-99. — Rocznik Orientalİstyczny XXV, 1 (1961).
REYCHMAN, JAN : Znajomosc i nauezanie jezykoiv Orientalnych w Polsce XVIII w. Wroc-law 1950 Nakladem Wroclawskiego Towarzystwa Naukowego. 162 S. = Prace Wroclawkiego Towarzystwa Naukowego, Séria A Nr. 35. 8° (A. II/6277).
REYCHMAN, JAN : Zeycie Polskie w Stambule w XVIII wieku. Wraszawa 1959 Panstwowy Instytut Wydawniczy. 304 S. 8° (A. II/5050).
SOKOLNİCKİ, MICHEL : Mort de Mickiewicz en Turquie le 26 Novembre 1855. S. 111-127. = Belleten XXIV (1960).
SOKOLNİCKİ, MİCHEL: La Sultane Ruthene. S. 229-239. — Belleten XXIII (1959).
SOKULKSKİ, FRANCİSZEK : W kraju i nad Bosforem ( 1830-1881 ). Fragmenty zycia i listy. Wroclaw 1951 Wydawnictwo Zakladu Narodowego Imienia Ossolinskich. XVII + 146 S. 7 Pl. 8° (A. I/9568).
SOYSAL, ABDULLAH ZİHNİ : Jarlyki Krymskie z Czasow Jana Kazimierza. Warszawa 1939 Biblioteka Polska. 104 S. 3 Pl = Instytut Wschodni w Warszawie Studia Wschodoznawcze 2. 8° (A. II/7653).
Toklamış Han’dan Litvanya Büyük Dükası Jagiello'ya gönderilen Yarlık. 3 varak. (Fotokopi 36).
Traité d’Amitié convention de commerce et convention d’etablissement conclus entre la Turquie et la Pologne le 23 Juillet 1923 a Lausanne. Lausanne 1923 Imprimeries Réunies. 16 S. 4° (B/516).
Türkiye ile Lehistan arasında münakit muhadenet muahedenamesi ve ticaret ve ikâmet mukavelenamesi. İstanbul 1339 Ahmet İhsan ve Şürekâsı. 24 S. 4° (B/519).
UZUNÇARŞILI, İSMAİL HAKKI : Osmanlı tarihi. Ankara 1949/1959 T. T. K. Basımevi. Cilt 3-6. = T. T. K. Yayınlan XIII. Seri No. 16. 8° (A. I/6964).
UZUNÇARŞILI, İSMAİL HAKKI : Yedi Sene Muharebesi esnasında Lehistan Krallığının vaziyetine dair birkaç vesika 1756-1763. S. 14-31. = Tarih Semineri Dergisi I (1937).
ZAJACZKOVVSKİ, ANANİASZ : Les éléments ethniques d’origine Turque dans l’état Polonais (à l’Occasion du millenium). S. 557-565. = Belleten XXVI (1962)
ZAJACZKOVVSKİ, ANANİASZ : L'Orientalisme et les etudes de Philologie Turque en Pologne. S. 447-453. = Belleten XXV (1961).
ZAJACZKOVVSKİ, ANANİASZ-JAN REYCHMAN : Zaryr dyplomatyki Osmansko-Tureckiej. Warszawa 1955 Panstwowe Wydawnictwo Naukowe. 168 S. 2 levha. 8° (A. I/9626).
ZAJACZKOVVSKİ, WLODZİMİERZ : Dorobek polskich uczonych w zakresie badan wschodu muzulmanskiego w 1 pol. XX wieku. S. 446-452. = Nadbitka z Zycia Nauki VII (1949)· 8° (A. I/8739).