ISSN: 0041-4255
e-ISSN: 2791-6472

Bernard Holtheıde

Anahtar Kelimeler: Kyme, Yazıt, Kazı, Arkeoloji

Kyme yazıtları Korpusunun yayınlandığı 1976 yılından beri[1] bu kentte bulunan yeni yazıtların sayısı sevindirici bir şekilde artmıştır[2]. Aşağıdaki yazıtlar V. İdil’in Kyme’deki kazı ve araştırmaları sırasında bulunmuştur.

1. Apollodoros’un kızı Pyra, Matrias’ın kızı Pyra’yı onurlandırmakta-dır (Res. 1 ).

Foça taşından yapılmış olan parçada sol kenar ve alt kısım kırıktır. Yük. 8,8 cm.; Gen. 36 cm.; Der.; 2,1 cm.; Harf Yük. 1,5 cm.dir.

Πυρά ' Απολλοδώρου
Πυράν Ματρίου

Harf şekilleri ( kırık çizgili A ve kısaltılmış sağ uzun çizgileri ile N ve Π ) geç Hellenistik olmayan bir tarihe işaret etmektedir. Πΰρρα adının Πυρά olarak yazılış tarzı burada ilk kez bu yazıtta saptanmıştır[3]. Kyme’nin Onomastikonunda (ad listesi) Ματρίας adı yenidir.

2. Apollonides adlı bir görevli Sarapis’e bir kurban kabı sunuyor (Res. 2). Açık gri mermerden yapılmış sütun kaidesi, kabın üzerinde durduğu yüzde beş adet delik görülüyor.

Σαράπιόι
’ ΑποΛΑωνί —
0ης οικονό
μος τής
πόλεως
άν'εόηκε
το σπονόεϊ —
ον

Harf şekillerine göre yazıt M.S. I. yüzyıldan 2. yüzyılın başına değin tarihlenebilir. Yazıt Kyme’deki Mısırlı tanrılar için başka bir belgedir ki[4] bunların en iyi korunmuş olan örneği İsis’le ilgili Aretalojide verilmiştir[5]. Bu şahsın οικονόμος τής πόλεως görevi burada ilk kez Kyme için gösterilmiştir ve bu da çoğunlukla heykellerin dikilmesinden ve sunuların yapılmasından sorumlu olmasıdır[6]. Mısırlı tanrılar kültünde οίκονο-μάς’un özel bir görevi de olmalıdır[7]. Bir kurban kabının (oπovόείov’u burada bu anlamda görüyoruz) Sarapis’e sunulması Efes’te de saptanmıştır[8].

3. Bir Onur yazıtı parçası (Res. 3).

Gri-beyaz mermerden profilli kaide, sol kısmında ve üstte kırılmış du-rumda.

[ τα όα) πονήματα.
[ εκπληρφσ] όντα το έvleί —
[ πον τής χρν ] σήζ στεφάνης
[ ατινα ] αυτοπροχώρησαν εϊς την των
[ έ ργ] ων κατασκευήν

Ele geçen ilk satırda bağlaç NHM’dir. Onu takip eden dört satır başka bir el tarafından yazılmıştır. Son iki satır ise alttaki profilli çerçevenin üst kısmında bulunmaktadır. Harf şekline göre Yazıt M.S. 2. yüzyıla tarihlenmektedir.

4. Bilinmeyen bir heyet Menodoros’u onurlandırıyor (Res. 4). Foça taşından levha, sol ve üst kısımlar kırık. Yük. 26 cm.; Gen. 44,5 cm.; Der. 15 cm.; Harf Yük. 2,2 - 2,4 cm.

[ oί ] avoı Μηνόόωρον Μη —
[ νοδώρ ] ov τον Παρμενείτον άπολιπόν —
[ τα χατ ] ά διαδήχην τη γερονοϊα δηνά -
[ ρια ] χόσια

Kısmen sağa doğru özensiz bir şekilde yazılmış olan harfler yazıtın M.S. 2. yüzyılın sonlarından itibaren tarihlenebileceğini göstermektedir.

Bu yazıtta Menodoros adı Gerusia ya da kentin politik bir birliği ta-rafından ilk kez Kyme’de vasiyet edilen bir miras için onurlandırılmıştır. Kyme’den bilinen politik birliklerden hangisi olduğunu tamamlamamıza imkan yoktur[9]. Kyme’ye ait olan Βλαχεία köyünün adına göre [ Βλα- χει ] άνοι tamamlaması düşünülebilir[10].

Μηνόδωρος adı şimdiye kadar Kyme için bilinmiyordu. Buna karşılık Büyükbabasının adı Παρμενείτης, Hellenistik devir için hem sikkelerde, hem de bir yazıtla birkaç kez saptanmıştır[11]. — τας ya da — της son ekleri ile oluşturulmuş olan adlara Aeolya bölgesinde çok sık rastlanmaktadır[12].

Adres: Dr. Bernard Holtheide, Seminar für Alte Geschichte, Marstall- hof 4, 6900 Heidelberg




DAI’in yayınlan için kullanılan kısaltmalann yanında aşağıdaki kısaltmalar kullanılmıştır: / I Kyme: H. Engelmann (Yayımcı), Die Inschriften von Kyme. 1976 Vidman: L. Vidman,. Sylloge inscnptionum religionis Isaicae et Sarapiacae, 1960.

Dipnotlar

  1. H. Engelmann (Yayımcı), Die Inschriften von Kyme, 1976.
  2. G. Petzl-H. W. Pieket, Chiron 9, 1979, 73-81: SEG 29, 1216. E. Atalay-E. Vomiras, AA 1979, 58-67: SEG 29, 1218. Th. Drew-Bear, REA 82, 1980. 157-161: SEG 31, 1053. Aynisi, Epigraphica Anatolica 1, 1983, 89-101: SEG 33. 1042-1044. R. Hodot, The Getty Museum Journal io, 1982, 165-180: SEG 32, 1243. H. Malay, ZPE 48, 1982, 260: SEG 32, 1244. Aynisi, Epigraphica Anatolica 2, 1983. 1-20: SEG 33, 1040-1041.
  3. Πυρ—·, adı için F. Bechtel, Die historischen Personennamen des Griechischen. 1917, 392. G. Mihailov, Inscriptiones Graecae in Bulgariae repertae IV, 1966, 234 No. 2240.
  4. L. Vidman, Sylloge inscriptionum religionis Isaicae et Sarapiacae. 1960, 308, 309; 310: I Kyme 42; 44; 43.
  5. I Kyme 41. Kyme’deki Isis ve Osiris tapınağı için: A. Salac, BCH 49, 1925, 477- 478. Kyme’deki Mısırlı tanrılar Kültü için: R. Salditt-Trappmann, Tempel der ägyptischen Götter in Griechenland und an der Westküste Kleinasiens. EPRO 15, 1970, 37-42.
  6. D. Magie, Roman Rule in Asia Minor, Bd. 2, 1950, 1514.
  7. M. Ç. Şahin (Yayımcı), Die Inschriften von Stratonikeia, II, 1, 1982, no3: [Ή πόλις, ά>ς ίκελευσε]/και Σί:[ρα]πις, έρωτα όια Φιλοκάλου β' οικονόμο [ν\, ...
  8. Vidman, 302: Η. Engelmann-D. Knibbe-R. Merkelbach (Yayımcılar), Die Inschriften von Ephesos, IV, 1980, 1213. Sarapis’le ilgili ayinlerde kurban kabının rolü için: W. Hornbostel, Sarapis. EPRO 32, 1973, 286-290.
  9. Politik gruplar: I Kyme 17; 32; 55.
  10. I Kyme, T 24-26.
  11. I Kyme, T 194. Th. Drew-Bear, Epigraphica Anatolica 1, 1983, 89. Orada bu ad şekli için başka literatür de bulunmaktadır.
  12. F. Bechtel, Aeolica, 1909, 24.

Figure and Tables