1890 Selânik Yangını ve Şehrin Gelişimine Etkileri
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Hatay/TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Selânik, 1890 Yangını, 1882 İmar Kanunu, Selânik Belediyesi, Yahudi.
Özet
Bu çalışma, 1890 Selânik yangını ve kentin gelişimine etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Doğal sebeplerle ya da insan hatası nedeniyle çıkan yangınlar Selânik’te gündelik hayatın bir parçasıydı. Küçük yangınlar gündelik hayat için olağan karşılanmaktaydı. Fakat yangınlar büyüdüğü zaman sonuçları yıkıcı olmaktaydı. Yangınlardan en çok etkilenen dar ve çıkmaz sokaklar ahşap evlerin bulunduğu kent merkezindeki Yahudi mahalleleriydi. Bu mahallelerin mevcut ahşap yapı stoğu yangınların da en önemli sebebiydi. Aynı zamanda Eski ve ahşap yapıların bulunduğu bu mahalleler kentin yeni modern yüzüyle uyuşmuyordu. Bu mahallelerin yeni şehircilik anlayışı ve 1882 İmar Kanunu’na göre dönüştürülmesi gerekiyordu. Ancak bölgenin mevcut mülk durumu ve istimlakın pahalı olması nedeniyle Selânik Belediyesi bu alanlara giremiyordu. Bu noktada 1890 yangını kent için bir dönüm noktası oldu. Yangın büyük bir insani felakete yol açtı ve binlerce insanı evsiz bıraktı. Ancak yangın Selânik’in dönüşümü için de bir fırsat oldu. Yangında şehir merkezinde ahşap yapıların bulunduğu Yahudi mahalleleri yok oldu. Selânik Belediyesi 1882 tarihli imar kanununun verdiği yetkiyi kullanarak bölgede yeniden yapılaşmayı yasakladı ve bölgenin haritalarını hazırladı. Yanan bölgeler modern şehircilik anlayışına göre yeniden inşa edildi. Bu dönüşüm Selânik’in modernleşmesinin son evresini belirledi.